نام پژوهشگر: محمود اثنی-عشری

اثر اسیدآبسایزیک و اسید جاسمونیک بر برخی تغییرات متابولیکی درتوت فرنگی تحت تنش nacl
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده علوم کشاورزی 1392
  سلما جمالیان نصر آبادی   منصور غلامی

این پژوهش در قالب سه آزمایش مستقل به منظور بررسی اثرات دو هورمون اسید آبسایزیک (aba) و اسید جاسمونیک (ja)، بر برخی تغییرات متابولیکی و فیزیولوژیکی در گیاه توت فرنگی( fragaria × ananassa duch.) تحت تنش نمک کلرید سدیم صورت گرفت. مقدار پتاسیم ریشه در هر دو رقم همگام با افزایش شدت تنش، کاهش یافت و پتاسیم برگ در غلظت های بالا کمترین مقدار را در رقم ?کوئین الیزا? نشان داد. افزایش مقدار کلسیم ریشه در هر دو رقم با کاربرد نمک کلرید سدیم قابل مشاهده بود. کمترین مقدار کلسیم برگ در رقم ?کردستان? تحت تنش وجود داشت. با افزایش غلظت نمک مقدار کلر در ریشه و برگ هر دو رقم افزایش نشان داد. افزایش نشت یونی در غلظت های بالای نمک کلرید سدیم هر دو رقم مشاهده شد. با افزایش غلظت نمک کلرید سدیم، مقدار داخلی هورمون های aba و ja در رقم ?کردستان? افزایش بیشتری نشان دادند. افزایش مقدار پرولین برگ در هر دو رقم در شرایط تنش شوری مشابه بود. غلظت های بالاتر نمک محتوی نسبی آب برگ را در در هر دو رقم کاهش دادند. وزن های تر و خشک ریشه، طوقه و شاخساره با افزایش غلظت نمک در هر دو رقم کاهش پیدا کردند. تیمار های شوری منجر به کاهش مقدار کلروفیل a در رقم ?کردستان? شدند در حالی که در رقم ?کوئین الیزا? کاهش مقدار کلروفیل b بیشتر مشاهده شد. کاهش مقدار کلروفیل کل در اثر غلظت بالای نمک در هر دو رقم وجود داشت. آزمایش دوم با هدف بررسی جزئی تر نقش هورمون aba در پاسخ های گیاه در برابر دو رژیم شوری تدریجی و ناگهانی در هر دو رقم به انجام رسید. تیمار تدریجی شوری تا حد 20 میلی مول بر لیتر و طی پنج هفته و تیمار شوک نمک در دو سطح شاهد و 20 میلی مول بر لیتر نمک کلرید سدیم اعمال شدند. محلول پاشی با هورمون aba در غلظت های 0، 5، 10، 20 و 40 میکرو مول بر لیتر انجام گرفت. بیشترین مقدار فرولیک اسید با افزایش غلظت aba در تنش شوری ناگهانی در رقم ?کوئین الیزا? وجود داشت در حالی که بیشترین مقدار کافئیک اسید، p-کوماریک اسید، جنتیسیک اسید و گالیک اسید در رقم ?کردستان? و پس از کاربرد بالاترین سطح aba و تنش شوری تدریجی مشاهده شد. در شرایط مشابه، هر دو رقم افزایش مقدار الاجیک اسید و متیل گالات را نشان دادند. در ارتباط با تنش شوری تدریجی aba به نحو موثرتری در رقم ?کردستان? موجب ایجاد سازگاری در برابر تنش شد. در برهمکنش تنش شوری تدریجی و بالاترین سطح aba، بیشترین مقدار فلاونوئید برگ در رقم ?کوئین الیزا? مشاهده گردید. بیشترین مقدار آنتوسیانین میوه در هر دو رقم در تیمار مشابه مشاهده شد. رقم ?کردستان? در اکثر موارد ذکر شده تحت تنش شوری تدریجی در مقایسه با شوک نمک سازگاری بهتری نشان داد. در آزمایش سوم اثر کاربرد خارجی ja در بر همکنش با هورمون aba و رژیم های مختلف تنش شوری از نظر تغییر مقدار برخی متابولیت های اولیه در برگ رقم ?کوئین الیزا? مورد بررسی قرار گرفت. تیمار تدریجی شوری تا حد 10 میلی مول بر لیتر و طی پنج هفته اعمال شد. تیمار شوک نمک در دو سطح شاهد و 10 میلی مول بر لیتر نمک کلرید سدیم صورت گرفت. aba در غلظت های 0 و 40 میکرو مول بر لیتر و ja در غلظت های 0، 5، 10، 20 و 40 میکرومول بر لیتر، مورد استفاده قرار گرفتند. افزایش مقدار قند گلوکز و فروکتوز برگ با کاربرد aba و ja در شرایط تنش شوری تدریجی قابل مشاهده بود و افزایش سوربیتول و اینوسیتول در اثر تنش شوری ناگهانی در بر همکنش دو هورمون نقش موثری در ایجاد مقاومت نسبت به تنش داشته است. برهمکنش aba با بالاترین غلظت ja، در شرایط تنش شوری تدریجی منجر به افزایش مقدار اسید های آمینه آزاد در برگ ها شد.