نام پژوهشگر: نصراالله شاملی

شرح 20 قصیده از دیوان طغرایی اصفهانی (قصاید شماره 21 تا40)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده زبانهای خارجی 1392
  مریم نوری   نصراالله شاملی

طغرایی اصفهانی از بزرگترین شاعران عصر عباسی دوم به شمار می آید. وی ادیبی بلیغ و شاعری برجسته است که ویژگیهای ادب جاهلی و آداب عصر نهضت را در شعر خود جمع کرده و لامیه ی وی مشهور به «لامیه العجم» در بحر بسیط، نمونه بارزی از این تلفیق می باشد. وی دیوان شعری به زبان عربی، در مضامین مختلف چون حماسه، مدح، وصف، فخر، شکوی، غزل و... از خود به جای گذاشته. و ما در این پایانامه بر آنیم تا در ادامه تلاش های گذشته که به شرح 20 قصیده نخست این دیوان پرداخته اند؛ بیست قصیده بعدی دیوان وی را شرح و تحلیل نماییم. این پایانامه تلاش می کند تا این قصاید را از نظر واژگان، نکات دستوری و بلاغی و نیز مضامین، مورد شرح و تحلیل قرار دهد. این پایانامه که مبتنی بر شیوه ی تحلیلی است در 5 فصل نگاشته شده: فصل نخست: بیان چارچوب کلی بحث با عنوان مقدمات کلی، فصل دوم: شرح قصائد شماره 21-23، فصل سوم: شرح ده قصیده بعدی یعنی قصاید شماره 24-33، فصل چهارم: شرح قصیده34 و فصل پنجم شرح شش قصیده آخر، یعنی قصاید 35-40 و در پایان به نتایج بحث اشاره شده. از مهمترین نتایجی که در پی این بررسی بدان دست یافتیم به شرح زیر می باشد: - قصیده وی در مدح صاحب سعید نظام الملک، نمونه بارزی از بکارگیری ویژگیهای ادب جاهلی در شعر خود می-باشد؛ از آنجا که قصیده را با وصف شتر آغاز نموده و سپس به غزل و فخر پرداخته تا جایی که از این مقدمات خارج شده و به مدح ممدوح می رسد و همچون جاهلیان در این قصیده، از کلمات غریب و ناآشنا و تشبیهات و استعارات حسی استفاده می کند. - با استفاده از آرایه های لفظی همانند جناس و تکرار و آرایه های معنوی همچون طباق و مانند آن، میان اجزاء قصیده هماهنگی ایجاد می کند. - از آنجا که وی در شعر خود به فضایل اخلا قی ارزشمند چون صبر، فضل و بخشش، قناعت و گذشت، شجاعت و رفتار پسندیده بسیار توجه نموده و به ستایش آن می پردازد؛ می توان گفت وی از عالمان اخلاق عصر خویش بوده. - در برخی مواقع برای بیان معانی حماسی ونمایش صحنه های نبرد از تصاویر حرکتی و صوتی و تشبیهات و استعارات حسی استفاده می کند.