نام پژوهشگر: رضوان مبصری

آماده سازی، تعیین خصوصیات و مطالعه جذب سلولی نانوذرات حاوی lapatinib
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پایه 1391
  رضوان مبصری   حسین نادری منش

باوجود پیشرفت های بسیار در درمان سرطان، این بیماری همچنان عامل دوم مرگ و میر بعد از بیمار های قلبی و عروقی می باشد. از سوی دیگر، محدودیت های تجویز دارو های ضد سرطان مانند لاپاتینیب ناشی از عوارض جانبی آن ها توجه دانشمندان را به فرمولاسیون دارو ها در قالب نانو با هدف انتقال هوشمند و کاهش دوز مصرفی دارو معطوف کرده است. به این منظور استفاده از نانوذرات دکستران-کیتوزان به عنوان سامانه های انتقال دارو به علت دارا بودن خصوصیات مهمی مانند زیست سازگاری، زیست تجزیه پذیری و عدم سمیت در درمان سرطان ها بسیار قابل توجه می باشد. بهینه سازی شرایط سنتز به منظور کنترل خصوصیاتی مانند اندازه و پراکندگی اندازه نانوذرات با هدف انتقال بهتر و جذب سلولی بالاتر، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. این مطالعه در دو فاز شامل بهینه سازی شرایط سنتز نانوذرات دکستران-کیتوزان و سنتز نانوذرات حاوی داروی لاپاتینیب صورت گرفت. در این تحقیق، نانوذرات دکستران-کیتوزان با بهره گیری از کلسیم کلراید بعنوان اتصال دهنده با روش pregel تهیه شدند و تاثیر سه متغیر مستقل نسبت وزنی دکستران به کیتوزان (dex/chi)، نسبت وزنی کلسیم به دکستران (ca/dex) و غلظت دکستران در واکنش، هرکدام در سه سطح مختلف بر روی اندازه و شاخص پراکندگی اندازه ذرات (pdi) مورد مطالعه قرار گرفتند و شرایط بهینه سنتز نانوذرات از نظر اندازه تعیین شد. سپس میزان بارگیری داروی لاپاتینیب توسط نانوذرات دکستران-کیتوزان در شرایط بهینه و خاصیت ضد سرطانی نانوذرات حاوی دارو در مقایسه با دارو و نانوذرات خالی بر روی سلول های سرطانی رده bt474 بررسی شدند. همچنین جذب نانوذرات توسط سلول های سرطانی رده bt474 توسط میکروسکوپ فلورسنت مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج به دست آمده از بهینه سازی نانوذرات نشان دادند که علی رغم عدم نیاز دکستران و کیتوزان به رابط برای شکل گیری ذرات، استفاده از یک رابط مانند کلسیم کلراید باعث کاهش قابل ملاحظه ای در اندازه و pdiذرات در مقایسه با ذرات دکستران-کیتوزانی بدون رابط می-شود. همچنین نسبت وزنی دو پلیمر به هم و نسبت وزنی کلسیم به دکستران متغیر های تاثیرگذار در مدلسازی اندازه نانوذرات می باشند. یافته های حاصل میزان بارگیری قابل توجه 7/76% توسط نانوذرات بهینه واثر کشندگی قابل بحثی را برای نانوذرات حاوی لاپاتینیب نسبت به لاپاتینیب خالی در دوره های تیماری 48 و 72 ساعت نشان می دهند. که این امر حاکی از رهایش کنترل شده دارو می باشد.