نام پژوهشگر: مریم دشت آبادی

بررسی تطبیقی مهارت برقراری ارتباط موثر از دیدگاه مفسران و روان شناسان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی تهران 1392
  مریم دشت آبادی   علی محمدی آشنانی

چکیده این پژوهش با عنوان «بررسی تطبیقی مهارت برقراری ارتباط موثر از دیدگاه مفسران و روان شناسان» آمده است. نخست به مولفه های ارتباط، ارتباطات چهارگانه انسان و نیز انواع ارتباطات انسانی اشاره و سپس به بیان ضرورت و کاربرد ارتباط با دیگران و نیز بررسی دو نوع ارتباط کلامی و غیر کلامی در قرآن و روان شناسی پرداخته است. این بررسی ها نشان می دهد در آداب سخن گفتن، قرآن کریم علاوه بر تأیید مطالبی که علم روان شناسی بدان دست یافته است، مواردی دیگری مانند رعایت عدالت در گفتار، سخن گفتن از روی علم وآگاهی و ... را نیز مطرح می کند و همچنین در بیان آسیب های سخن به آسیب هایی چون بهتان، نجوا و... می پردازد که در روان شناسی از آن ها غفلت شده است، علاوه بر این آیات قرآن کریم انتقال احساسات و اطّلاعات از طریق مقوله های غیر کلامی و نقش آن ها را در تداوم ارتباط و یا قطع آن تأیید و در جاهای مختلف به این مطلب اشاره می کند. در ادامه شش عامل ادب و احترام متقابل، گوش دادن فعّال، اعتماد آفرینی، همدلی، مثبت گرایی و خود گشودگی به عنوان مهم ترین عوامل و تکنیک های ارتباط موثر در نظر گرفته شده و در نهایت موانع موجود بر سر راه ارتباط کارآمد را تحت عنوانی چون بی احترامی، گوش ندادن به سخنان گوینده، بی اعتمادی، عدم همدلی و عدم خودگشودگی مورد بحث قرار داده است. در باب موانع باید گفت آیات قرآن گاه به مواردی اشاره کرده است که در علم روان شناسی مورد غفلت واقع شده است. برآیند این پژوهش این است که اگرچه روان شناسان در باب ارتباط موثر، مطالب مفید و کارآمدی را بیان کرده اند، امّا آموزه های قرآن کریم در این رابطه بسیار عمیق تر، جزئی تر و پربارتر بوده و گاه آیات قرآن کریم در این حیطه نکات ریزی را بیان داشته است که در علم روان شناسی از آن ها غفلت شده است.