اصل پاسخگویی شخص در قبال عملکرد خود، که از آن به اصل شخصی بودن مسئولیت مدنی تعبیر می شود، از اصول اساسی و بنیادین حقوق است. این اصل نیز چون سایر اصول حقوقی برخاسته از عقل، اخلاق و مذهب می باشد؛که از مبانی مهم آن می توان به آیات «وزر» اشاره نمود که در فقه اسلامی تحت عنوان قاعده «وزر» مطرح شده است؛ متضمن این معنی است که هر کس در قبال اعمال زیان بار خود مسئول وضامن جبران خسارت است و این بار مسئولیت را نمی توان بر دوش دیگری نهاد. اما امروزه به لحاظ تحولات اجتماعی وبه تبع آن تحول در حوزه مسئولیت مدنی، این اصل مصون از خدشه نمانده و برآن استثنائاتی وارد شده است؛ مسئولیتهای ناشی از فعل غیر و مسئولیتهای تضامنی که در آن شخص مسئول جبران خساراتی می شد که خود در ایجاد آن دخالتی نداشتهاست. برای توجیه این استثناها نظریات گوناگونی از سوی حقوقدانان ارائه شده است. این پژوهش، با مطالعه کتب وآثار حقوقی و به روش تحلیلی تلاش کرده تا استحکام و قلمرو این اصل را مشخص نماید و با تکیه بر مستنداتقانونی و ادله فقهی و حقوقی، غبار تردید و ابهام را از چهره آن بزداید. در همین راستا به این دستاورد مهم نائل آمده است : برخی از موارد مسئولیت ناشی از فعل غیر، استثنای واقعی نبوده بلکه بازگشت به خطا و تقصیر خود شخص است. و در موارد دیگر به لحاظ استثنائی بودن، این مسئولیتهانیازمند تصریح قانون گذار است و باید از تفسیر موسع و تسری آن به موارد مشابه اجتناب شود. آن گونه که در فقه نیز در این خصوص، فقها بر این عقیده اند که با فقدان دلیل باید به مورد نص بسنده کرد.