نام پژوهشگر: فهیمه قویدل ریزه

سنجش و ارتقاء عملکرد حافظه کاری سالمندان با استفاده از برنامه آموزش شناختی و آموزش راهبردهای حافظه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1392
  فهیمه قویدل ریزه   جواد صالحی فدردی

سالمندی و مشکلات شناختی این دوران یکی از مسائل عمده جوامع کنونی محسوب می شود. پژوهش حاضر شامل دو مطالعه بود. مطالعه اول با این هدف که آیا آزمون ساعت به اندازه آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی، به عملکرد شناختی افراد سالمند حساس است و هم چنین به منظور غربال گری تعدادی از سالمندان برای ورود به مطالعه دوم صورت گرفت (تعداد= 70، میانگین سنی= 70/69 ، انحراف استاندارد= 41/6 ). آزمودنی ها آزمون ساعت و آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی را کامل کردند، نتایج نشان داد که عملکرد افراد سالمند در دو آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی و ساعت از تحصیلات و جنسیت تاثیر می پذیرد نه سن. به علاوه، بین نمره کلی آزمون ساعت و آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی و هم چنین دو زیر مقیاس یاد آوری، توجه و محاسبه آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی ارتباط معنی داری وجود داشت. بنابراین به نظر می رسد که آزمون ساعت می تواند به عنوان یک ابزار ساده و سریع برای غربال وضعیت شناختی افراد سالمند استفاده شود. مطالعه دوم، اثربخشی برنامه آموزش حافظه کاری (ان- بک) و راهبردهای حافظه را برای ارتقا عملکرد حافظه کاری دیداری، کلامی و سرعت پردازش در افراد سالمندی که با استفاده از آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی در محدوده نرمال قرار داشتند، بررسی کرد. شرکت کنندگان (تعداد= 20، میانگین سنی= 70/67، انحراف استاندارد= 16/5) که همگی در آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی نمره 26 و بالاتر کسب کرده بودند، به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (دریافت تمرین شناختی ان-بک و آموزش راهبردهای حافظه) و مداخله نما (دریافت برنامه تحریک شناختی آموزش کار با تلفن همراه) قرار داده شدند و بر روی همه آن ها پیش آزمون و پس آزمون (بلوک های کورسی، فراخنای ارقام وکسلر و استروپ) انجام شد. نتایج نشان داد که عملکرد حافظه کاری دیداری و حافظه کاری کلامی گروه آزمایش در مقایسه با گروه مداخله نما، بعد از اتمام برنامه آموزش حافظه کاری، افزایش یافت. بنابراین آموزش حافظه کاری و راهبردهای حافظه می تواند به بهبود عملکرد شناختی سالمندان فاقد علایم بالینی کمک نماید. واژه های کلیدی: آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی، آزمون ساعت، سالمندی، حافظه کاری، آموزش شناختی، تکلیف ان- بک