نام پژوهشگر: میترا صارمی

مقایسه مالیات های مردم ایران در اواخر دوره ساسانی با اوایل دوره اسلامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  میترا صارمی   مریم معزی

بر اساس شواهد تاریخی در دوران ساسانی به کشاورزی بسیار اهمیت میدادند چرا که بخش اعظم درآمد کشور فلاحتی ایران ، میبایست از مالیاتی که بر اراضی(خراج) مقرر شده بود ،تأمین گردد مالیات بر اراضی که سابقه کهنی داشت یکی از اقلام درآمدی دولت و ملت بود سنگینی بار این نوع مالیات ها را بیشترکشاورزان و روستاییان بر دوش می کشیدند. باج شخصی یا «جزیه» یکی دیگر از مالیات هایی بود که در عصر ساسانی آن را از صنعت گران و پیشه وران و شهرنشینان می گرفتند .اعراب مسلمان پس از ورود به ایران بر قلمرو ساسانیان دست یافتند و بر آن مسلط شدند . ازآنجایی که تجربه حکومت در سطحی وسیع بر اقوام و ملل دیگر را نداشتند برای اداره این سرزمین ناچار به استفاده از برخی از میراث حکومت پیشین شدند . از جمله این میراث مالیات بود . مالیات سرانه (سرگزیت) و مالیات ارضی (خراگ) . از آنجایی که خراج و جزیه درآمدهای تقریبأ مطمئنی برای شاهان و خلفا بودند به همین جهت آنها توجه زیادی به این دو منبع درآمد داشتند.بر این اساس هدف از انجام این پژوهش مشخص کردن مالیات دهندگان در هر دو دوره و مقایسه انواع مالیات ها و میزان آن، همچنین شیوه های وصول آنها در اواخر دوره ساسانی با اوایل دوره اسلامی است روش تحقیق در این پایان نامه روش توصیفی _مقایسه ای می باشد چرا که در روش توصیفی (شناخت میزان و انواع مالیات ها) به توصیف آنچه که بوده پرداخته شده است. در مطالعات مقایسه ای تغییرات آن ها در قبل و بعد از ورود عرب مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق با توجه به ابعاد موضوع جمع آوری داده ها از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است.