نام پژوهشگر: صفورا هاشمی

تهیه نقشه خطوط هم فشار سازندی در زون 4 از بخش 7 سازند گچساران میدان نفتی مارون
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده علوم زمین 1392
  صفورا هاشمی   عباس چرچی

در این مطالعه سعی بر این بوده است که تغییرات فشاری و علل آن در زون 4 بخش 7 سازند گچساران در میدان نفتی مارون مورد بررسی قرار گیرد و با تهیه نقشه هم فشار در این قسمت این امکان فراهم گردد که با آگاهی از نحوه انتشار و تغییرات فشار، با صرف کم ترین هزینه و کم ترین ریسک اقدام به حفر چاه در میدان شود. سازند گچساران دارای ابعاد وسیع و به همان نسبت تغییرات رخساره ای ناحیه ای زیاد می باشد و به هفت بخش تقسیم می شود. از 500 مقطع نازک تهیه شده از خرده های حفاری افق های مختلف بخش هفت این سازند برای بررسی خصوصیات سنگ شناسی، و از نمودارهای پرتو گاما، صوتی و نمودارهای ترسیمی سرچاه جهت تهیه چارت های تطابق چینه ای و تهیه نقشه هم ضخامت و هم فشار استفاده گردید. با توجه به مطالعات پتروگرافیکی صورت گرفته روشن گردید که این بخش بیشتر از رسوبات تبخیری (عمدتاً انیدریت) همراه با مقداری رسوبات غیرتبخیری (مارن و آهک) تشکیل شده است. مطالعه دقیق این مقاطع نشان می دهد که انیدریت فراوان ترین تشکیل دهنده این بخش است. همچنین تنوع بافتی گسترده ای در انیدریت ها مشاهده شد. برخی از این بافت ها در هنگام رسوب گذاری تشکیل می شوند که عبارتنداز: ندولی، قفس مرغی، پهن و اسفرولیتی، جریانی، پورفیروبلاستی و برخی دیگر حاصل فرایندهای دیاژنتیکی شامل انیدریتی زاسیون و رشد نودولی، تبلور مجدد، انحلال، پرشدگی حفرات، تراکم، میکریتی شدن و پیریتی شدن هستند. پس از انیدریت، فراوان ترین تشکیل دهنده بخش هفت گچساران به ترتیب مارن و آهک می-باشد. نقشه های هم ضخامت زون های مختلف نشان داد که در بخش شمال غربی بیشترین ضخامت وجود دارد. زون 3 بالاترین ضخامت و زون 4 کمترین ضخامت را دارا است. زون 1 در یال جنوبی و در انتهای غربی میدان، زون 2 در خط الرأس و در انتهای غربی میدان، زون 3 در یال جنوبی و در انتهای شرقی میدان، زون 4 در بخش شمال غرب در یال جنوبی و در انتهای شرقی میدان و زون 5 در امتداد یال جنوبی و در انتهای شرقی میدان بیشترین ضخامت را دارند که انطباق خوبی بین این نقاط با مناطق پرفشار بخش هفت وجود دارد. با توجه به نقشه های هم فشار تهیه شده برای زونهای مختلف بخش هفت، نقاط پرفشار زون 1 در بخش محوری، مرکز در یال جنوبی و در انتهای غربی میدان، زون 2 در بخش محوری و در انتهای غربی میدان، زون 3 در بخش محوری، یال شمالی و در انتهای غربی میدان، زون 4 در بخش محوری و در انتهای غربی میدان قرار دارند. در زون 5 نیز مناطق با فشار بالا پراکندگی گسترده ای دارند به طوری که میانگین وزن گل به کار برده شده برای حفاری این بخشpsi108 می باشد. کمترین فشار در این بخش مربوط به یال جنوبی در محل خمش تاقدیس و در انتهای شرقی میدان است جائیکه به دلیل خمش ساختار تاقدیس مارون حداکثر میزان شکستگی و چین خوردگی وجود دارد. بنابراین با مقایسه ستونهای چینه ای، نقشه های هم فشار و هم ضخامت می توان نتیجه گرفت که تغییرات فشار سازندی در هر زون متأثر از ضخامت، تغییرات لیتولوژیکی، ساختمان زمین شناسی و تنش های وارده در این میدان نفتی می باشد.