نام پژوهشگر: مرضیه شاهنوشی فروشانی

بررسی دوران صدارت قائم مقام فراهانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  مرضیه شاهنوشی فروشانی   محمدرضا علم

قرن 13ه.ق /19م در تاریخ ایران اهمیت بسیاری دارد. در این زمان تحولات و پیشرفت های اروپا در زمینه سیاسی و اقتصادی و در مقابل انحطاطی که در اوایل دوره قاجار دامنگیر کشور ایران شده بود توجه عده ای از رجال سیاسی را جلب نمود وکم کم صحبت از اصلاحات در جنبه های مختلف شد،اما در زمینه سیاست و نوع حکومت قاجار اقدامی در جهت اصلاحات صورت نگرفت در صورتیکه همین شیوه حکومت از دلایل اصلی انحطاط و عقب ماندگی کشور بود زیرا هیچ مرجع قانونی برای سنجش اقدامات شاه وجود نداشت. قائم مقام فراهانی صدر اعظم محمد شاه قاجار از رجال نادر سیاسی بود که به تعبیر امروزی به نوعی مشروطه سلطنتی اعتقاد داشت. و در همین راستا به محدود ساختن قدرت و اختیارات شاه و درباریان اقدام نمود ودر زمینه سیاست خارجی نیز وی سیاست موازنه منفی را در برابر قدرت های خارجی روس و انگلیس برای حفظ استقلال وتمامیت ارضی کشور انخاذ کرد. این رساله شیوه نوینی راکه قائم مقام فراهانی در سیاست داخلی وخارجی به کاربرد و نقش این عملکرد را در نوگرایی سیاسی بررسی می کند.