نام پژوهشگر: میثم رضایی یگانه

موقعیت کارگران در دوره رضاشاه(1320-1304 ه.ش)
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  میثم رضایی یگانه   سهراب یزدانی مقدم

چکیده: در دوره رضاشاه بر اثر اقدامات اقتصادی – اجتماعی و سیاسی دولت ، کشور دچار تغییرات عمده ای شد . برقراری امنیت و ایجاد نظم نوین اداری ، توسعه زیرساخت های صنعتی از جمله حمل و نقل و جاده سازی ، راه آهن،ساخت کارخانه های صنعتی و حمایت از صنعت داخلی و ایجاد انحصارات دولتی باعث شد که روند صنعتی شدن کشور در فاصله سال های 1320- 1304 اوج بگیرد . این اقدامات باعث رشد کمی و کیفی طبقه ی کارگر ایران در این دوره و تبدیل شدن آن به کارگر صنعتی و آگاه شد ، این آگاهی در صنایع بزرگ نظیر صنعت نفت ، راه آهن ، بافندگی و سایر صنایع کارخانه ای بالا بود. ضعیف بودن بخش خصوصی به دلایل مختلف در این دوره باعث شد دولت خود در بخش های صنعتی سرمایه گذاری کند . اقدامات رضاشاه برای پیش برد صنعت تاثیرات متفاوتی بر وضعیت قشرهای مختلف جامعه برجای گذاشت از جمله کارگرانی که در بخش زیرساخت ها و کارگاه ها و کارخانه های تازه تاسیس فعالیت داشتند . سیاست های اقتصادی – اجتماعی دولت بر جایگاه اجتماعی و اوضاع معیشتی این طبقه تاثیرگذار بود ، به دلیل نوپا بودن صنعت در کشور و توجه بیش از حد به عوامل زیربنایی در پیش برد روند صنعتی شدن و نادیده گرفتن شرایط کار کارگران و وضع مالیات بر کالاهای معیشتی توده ، کارگران نیز مانند اقشار پایین جامعه در وضعییت نابه سامان به سر می بردند. همچنین ماهیت آمرانه و دیکتاتوری اقدامات اقتصادی و قرار داشتن نیروهای اجتماعی در تحت فشار دولت متمرکز و قوی باعث سرکوب شدید جنبش های کارگری و اتحادیه ها شد و کارگران از نظر اقتصادی – اجتماعی و سیاسی در وضعیت مناسبی نبودند. کلید واژه ها : رضاشاه ، اقتصاد ، کارگران ، معیشت ، جنبش ها