آزمایشات برون تنی اثر عصاره پوست انار (ppe) بر تخمیرپذیری جیره غذایی در شیرابه شکمبه گوسفند افزودن عصاره پوست انار اثری بر پارامترهای تولید گاز نداشت، در حالی که با افزودن عصاره سرعت تخمیر کاهش یافت (0/025l =). استفاده از این عصاره پوست انار بر سوبسترای تجزیه شده، مقدار گوارش پذیری آزمایشگاهی ماده آلی (ivomd)، انرژی قابل متابولیسم، pf در زمان 24 ساعت بعد از انکوباسیون (partitioning factor)، gy24 در زمان 24 ساعت بعد از انکوباسیون (gas yeild)، تولید پروتئین میکروبی و کل اسیدهای چرب فرار تاثیری نداشت. با افزودن عصاره مقدار پروپیونات افزایش (0/011= q) ، اما مقدار استات (0/001 = l) و بوتیرات (0/008 = q و 0/0001 = l) و نسبت استات به پروپیونات (0/017 = q و 0/002 = l) کاهش یافت. مقدار آمونیاک با اضافه کردن عصاره کاهش یافت (0/0007p <). جمعیت پروتوزوآی کل و زیر خانواده انتودینینه با استفاده از عصاره کاهش یافت و جنس داسی تریچا، ایزوتریچا و زیرخانواده دیپلودینینه و افریوسکالسینه کاملاً ناپدید شدند. اثر پودر گیاه شیرین بیان و عصاره آویشن شیرازی بر تخمیرپذیری جیره غذایی در شیرابه شکمبه گوسفند پودر گیاه شیرین بیان تاثیری بر تولید گاز در 24 ساعت نداشت. مقدار a و سرعت تخمیر تحت تاثیر پودر گیاه شیرین بیان قرار نگرفت. ولی استفاده از عصاره آویشن شیرازی تولید گاز در 24 ساعت (0/0001p <) و مقدار a (0/0001p <) را افزایش داد و سرعت تخمیر را کاهش داد (0001/0p <). سطوح مختلف پودر شیرین بیان تاثیری بر مقدار pf24 نداشت، ولی با استفاده از عصاره آویشن، این پارامتر کاهش یافت (0/0001p <). استفاده از پودر شیرین بیان تاثیری بر تولید اسیدهای چرب فرار کل و ترکیب اسیدهای چرب فرار نداشت. عصاره آویشن کل اسیدهای چرب فرار (0/005p =) و پروپیونات (0/008p =) را افزایش و غلظت استات و نسبت استات به پروپیونات (0/001p =) را کاهش داد. مقدار آمونیاک با افزودن پودر شیرین بیان و عصاره آویشن به طور خطی کاهش یافت (0/0001p <). مقادیر کل پروتوزوآ (0/0001p <) و زیرخانواده انتودینینه (0/0001p <) بین تیمارها تفاوت معنی داری داشت. جنس ایزوتریچا در هیچیک از تیمارها شناسایی نگردید. جنس داسی تریچا و زیرخانواده¬ دیپلودینینه نیز با افزودن پودر شیرین بیان و عصاره آویشن تغییری نکرد. زیرخانواده افریوسکالسینه (0/025=q) با افزودن پودر شیرین بیان و عصاره آویشن کاهش یافت. تاثیر سطوح مختلف عصاره پوست انار (ppe) بر گوارش پذیری روده¬ای جیره غذایی عصاره در سطوح صفر (ppe0)،0/65 (ppe1)، 1/30 (ppe2)، 1/95 (ppe3)،2/60 (ppe4) و 3/25(ppe5) میلی گرم ترکیبات فنولیک کل به ازای گرم ماده خشک جیره پایه اضافه گردید. استفاده از عصاره پوست انار تجزیه پذیری شکمبه ای ماده خشک (0/048 = q و 0/039 = l) و پروتئین خام (0/0001 < q و 0/0001< l) را کاهش داد ولی بر گوارش پذیری کل ماده خشک و پروتئین خام تاثیری نداشت. مقدار پروتئین تجزیه نشده در شیرابه شکمبه (پروتئین عبوری) ولی تجزیه شده با محلول پپسین-اسید هیدروکلریدریک (میلی گرم به گرم پروتئین خام انکوباسیون شده) در جیره های حاوی عصاره بیشتر از جیره شاهد بود (0/002 = q و 0/001 = l). استفاده از عصاره گوارش پذیری پروتئین خام عبوری در محلول پپسین-اسید هیدروکلریدریک را در مقایسه با تیمار شاهد افزایش داد (0/029 = q). تعداد باکتری های پروتئولیتیک تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت و استفاده از عصاره پوست انار تعداد این باکتری¬ها را کاهش داد (0/0001p <). مقدار اسیدهای چرب فرار کل (0/034 = l) و استات (0/013 = l) در تیمارهای ppe4 و ppe5 در مقایسه با تیمار شاهد کمتر بود، ولی مقادیر پروپیونات، بوتیرات و ایزوبوتیرات در بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت. نسبت استات به پروپیونات در تیمار ppe3، pe4 و ppe5 در مقایسه با تیمار شاهد کاهش یافت (0/017 = q و 0/0002 = l). مقدار آمونیاک با افزودن عصاره کاهش یافت (0/003 = q و 0/0002 = l). آزمایش درون تنی آزمایش برای تعیین اثر عصاره پوست انار بر گوارش پذیری مواد مغذی، پارامترهای تخمیر شکمبه، جمعیت پروتوزوآ و عملکرد گاوهای شیرده در قالب طرح مربع لاتین 4 × 4 با استفاده از چهار گاو هلشتاین در 4 دوره 28 روزه انجام شد. تیمارها شامل: ppe0: شاهد، ppe400: 400 میلی لیتر عصاره در روز به ازای هر گاو، ppe800: 800 میلی لیتر عصاره در روز به ازای هر گاو، ppe1200: 1200 میلی لیتر عصاره در روز به ازای هر گاو بودند. مقادیر گوارش پذیری ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، دیواره سلولی و دیواره سلولی بدون همی سلولز و ماده خشک مصرفی در بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت. افزودن مقدار 800 میلی لیتر عصاره تولید شیر (0/042 = q)، تولید شیر بر اساس 4? چربی (0/049 = q) و تولید پروتئین (0/012 = q) (کیلوگرم در روز) و بازده تولید شیر (0/035 = q) را در مقایسه با شاهد افزایش داد. درصد چربی، پروتئین و لاکتوز بین تیمارها تفاوتی نداشت. استفاده از عصاره پوست انار مقدار آمونیاک (0/031 = q)، کل پروتوزوآ (0/0057 = q و 0/0002 = l)، جنس ایزوتریچا (0/014 = q) و انتودینیوم (0/003 = q و0/0001= l) را کاهش داد ولی تولید نیتروژن میکروبی را افزایش داد (0/013 = q). مقدار اسیدهای چرب فرار کل و تولید مولار هر یک از این اسیدها تحت تاثیر عصاره قرار نگرفت. با افزودن عصاره تفاوتی در مقدار نیتروژن دفعی از طریق ادرار و مدفوع و تعادل نیتروژن مشاهده نگردید، ولی مقدار نیتروژن شیر در تیمار 400ppe و 800ppe در مقایسه با شاهد افزایش یافت (0/044 = q). ابقاء نیتروژن در بین تیمارهای آزمایشی معنی دار نبود. مقادیر گلوکز، آلبومین، پروتئین کل و گلیسیرید کل تحت تاثیر جیره های آزمایشی قرار نگرفتند. در گاوهای تغذیه شده با عصاره پوست انار، مقدار کلسترول پلاسما (0/043 = q) و نیتروژن اوره ای خون (0/047 = l) در مقایسه با گاوهای تغذیه شده با جیره شاهد کمتر بود. استفاده از عصاره پوست انار باعث برخی تغییرات در ترکیب اسیدهای چرب شیر گردید. این تغییرات شامل کاهش کل اسیدهای چرب اشباع (0/005 = q)، مقادیر c12:0 (0/040 = l)، c16:1 cis-9 (0/011 = q)، c18:0 (0/011 = q و 0/083 = l) و نسبت 6/3 (0/001= q) بود. با افزودن عصاره به جیره، مقدار dha، epa (0/009 = q و 0/012 = q) و c18:3 cis (n-3) (0/046 = l) افزایش یافت. نتایج پیشنهاد می دهد که عصاره پوست انار جمعیت پروتوزوآ و مقدار آمونیاک را کاهش داد و تولید پروتئین میکروبی و تولید شیر را افزایش داد.