نام پژوهشگر: محمد مهدی رضاپور آکردی

ویژگی های ادبی شعر دوره افشاریه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  محمد مهدی رضاپور آکردی   حسین بهزادی اندوهجردی

دوره افشاریه از جهت ادبی دارای اهمّیّت است. وجود اسامی شاعران سرشناس در تذکره ها و آثار به جا مانده از آنان و شکل گیری نهضت بازگشت، نشان از حیات شعر و ادب در این عصر دارد. در این پژوهش شعر شاعران مطرح این دوره به روش کتابخانه ای- اسنادی ازجهت ویژگی های ادبی با روش تحلیل محتوای کیفی و کمی بررسی شد.نتایج بررسی ها نشان می دهد شاعران این عصر مبنای سخن خود را در پیروی از شاعران صاحب سبک خراسانی و عراقی قرار دادند امّا وجود نشانه هایی چون آمیختگی واژگان کهنه ونو، عامیانه وادیبانه، اشکالات صرفی و نحوی و بسامد بالای لغاتی چون قتل و قاتل ، بیانگرآن است که شاعران این دوره نتوانستند به طور کلّی خود را از زبان معیار عصر خویش دور کنند. غزل، رباعی و قطعه از قالب های عمده شعر است. مضامین عاشقانه، مدح ومرثیه ازمهم ترین درون مایه های شعری این دوره است و به مسائل تعلیمی و اخلاقی کمتر توجّه شده است.در این دوره آرایه های لفظی و معنوی رونق پیدا می کند. تصاویر بکر وتازه در شعر این دوره دیده می شود. می توانیم صنعت تکرار را یکی ازویژگی های سبکی این عصر بدانیم. 52/48درصد از قصاید و غزلیّات دارای قافیه تکراری اند. 39/56درصد اشعار در قالب های گوناگون مردف هستند و قالب غزل با 65/76درصد بالاترین بسامد را به خود اختصاص داده است. تحلیل آماری ساختار عروضی اشعار، نشان می دهد، از بحور مختلف در قالب اوزن و زحافات گوناگون استفاده شده است. در میان اوزان مختلف، زحافات بحر هزج با 33درصد بیشترین کاربرد را داشته است.