اساطیر و روایات تاریخی و مذهبی، گنجینه ی گرانبهایی است که از پیشینیان به یادگار مانده است و نویسندگان و سخنوران بیشترین سهم را در حفظ و نگهداری آن داشته اند.این تحقیق اساطیر و روایات تاریخی و مذهبی را در دیوان و حدیقه مورد تحلیل و بررسی قرار داده است تا کیفیت بهره گیری سنایی از این عناصر معلوم گردد. در این پژوهش پس از بیان کلیات تحقیق، توضیح و شرح مبانی نظری و مختصری از زندگی سنایی، به بیان داستان ها و روایات و اسطوره ها پرداخته شد که مفصل ترین بخش این تحقیق می باشد. شاعر که این عنصر را در سه جنبه ی ستایش، تعلیمی و عرفانی بکار گرفته است، توانسته با استفاده از آنها بر جذابیت و گیرایی اشعارش و تاثیر آن بر مخاطب بیفزاید.