نام پژوهشگر: عاطفه مهریاری

ازدیاد درون شیشه ای گیاه زینتی لیندا (beaucarnea recurvata lem. syn. nolina recurvata)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1392
  عاطفه مهریاری   عبدالرضا باقری

لیندا (beaucarnea recurvata lem. syn. nolina recurvata) از گیاهان مهم گلدانی برگ زینتی در ایران و جهان محسوب می‎شود. با توجه به اهمیت این گیاه در بازارهای جهانی و داخلی، ریز ازدیادی این گیاه از طریق کشت بافت به‎عنوان راهکاری برای غلبه بر‎شرایط محیطی و‎ تکثیر سریع، می‎تواند موضوعی با اهمیت باشد. در این پژوهش به‎منظور بررسی عوامل موثر بر ‎ریزازدیادی گیاه لیندا، فاکتورهای مختلف بصورت آزمایش‎های جداگانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. در مرحله اول به منظور ریزازدیادی، ریزنمونه‎های قسمت مریستمی ساقه در محیط کشت جامد ms حاوی ترکیب‎های هورمونی ba، kin و tdz (با غلظت 5/0 ، 1، 5/1 و 2 میلی‎گرم در لیتر) همراه با naa (با غلظت 5/0 میلی‎گرم در لیتر)، یک گرم در لیتر زغال فعال، 3 درصد ساکارز و 8 گرم در لیتر آگار کشت شدند. در این آزمایش کمترین درصد قهوه‎ای شدن و بیشترین درصد باززایی، تعداد، طول، وزن تر و خشک شاخه در محیط کشت جامد ms حاوی 5/0 میلی‎گرم در لیتر naa بهمراه 5/0 میلی‎گرم در لیتر tdz مشاهده شد. در آزمایش دیگر، ریزنمونه‎های بخش مریستمی ساقه‎ی گیاه لیندا در محیط کشت پایه ms حاوی ترکیب هورمونی 5/0 میلی‎گرم در لیتر naa بهمراه 5/0 میلی‎گرم در لیتر tdz و تیمارهای متفاوت شامل غلظت‎های مختلف آگار (فاقد آگار و یا حاوی 8 گرم در لیتر)، ساکارز (15 و 30 گرم در لیتر) و زغال فعال (فاقد زغال فعال و یا 1 گرم در لیتر) کشت شدند. در این آزمایش بیشترین تعداد شاخه و وزن تر آن و تعداد برگ در محیط کشت مایع بهمراه 30 گرم در لیتر ساکارز و 1 گرم در لیتر زغال فعال مشاهده شد. در آزمایش سوم، پرآوری تعدادی از شاخساره‎های رشد یافته حاصل از ریزنمونه‎های قسمت مریستمی ساقه بررسی شد. بالاترین درصد باززایی در ریزنمونه‎هایی که از تقسیم قسمت مریستمی به دو بخش تهیه شده و از سطح برش بر روی محیط کشت حاوی 5/0 میلی‎گرم در لیتر naa و 5/0 میلی‎گرم در لیتر tdz کشت شدند، بدست آمد. به منظور ریشه‎زایی شاخساره‎های تولید شده، محیط کشت جامد ms حاوی ترکیب‎های هورمونی naa و iba (با غلظت 1 میلی‎گرم در لیتر) در ترکیب با tdz (با غلظت 0 ، 5/0 و 1 میلی‎گرم در لیتر)، یک گرم در لیتر زغال فعال،3 درصد ساکارز و 8 گرم در لیتر آگار مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش بیشترین تعداد و طول ریشه در تیمار حاوی هورمون naa بهمراه 5/0 میلی‎گرمدر لیتر tdz مشاهده شد. در آزمایشی دیگر، اثر سن گیاه، نوع محیط کشت و شرایط نوری بر باززایی ریزنمونه‎های برگ لیندا مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج هیچگونه علائم باززایی را در ریزنمونه‎های برگ قرار گرفته در تیمارهای مختلف نشان نداد.