نام پژوهشگر: بهروز خیری

مقایسه دلایل قرآنی أنور ألباز در کتاب «عصمه الأئمه عند الشیعه» درباره عصمت و پیامدهای آن، با آراء علامه طباطبایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  بهروز خیری   جعفر شانظری

چکیده: این اثر با عنوان «مقایسه دلایل قرآنی أنور ألباز در مورد عصمت و پیامدهای آن، با آراء علامه طباطبایی» تدوین شده است. عصمت پدیده ای است که پیوسته همپای مسأله نبوت و امامت مطرح بوده و بدون آن، هدف بعثت، تحقق نایافتنی شمرده شده است. أنور ألباز که یکی از منتقدین عصمت أئمه می باشد، در کتاب «عصمه الأئمه عند الشیعه» عقیده عصمت امام را عقیده ای باطل و از اختراعات عبدالله بن سباء یهودی می داند و معتقد است؛ این عقیده با گذشت زمان در میان کتب شیعه، صورت علمی گرفته است. او به نقد این اعتقاد می پردازد و معتقد است؛ اعتقاد به عصمت برای غیر أنبیاء عقیده ای غریب در بین فرق اسلامی می باشد و این عقیده تنها به شیعیان انتساب دارد و جمهور مسلمین فقط به اثبات عصمت برای أنبیاء قائل هستند. أنور ألباز در کتاب خود، دلایل قرآنی که شیعیان برای اثبات عصمت امام ذکر می کنند را بیان نموده، سپس به ابطال آن ها می پردازد و معتقد است؛ هیچ یک از این دلایل، حجتی بر عصمت امام نیست و به وسیله این دلایل عصمت امام اثبات نمی گرد. او در پایان کتاب فوق به مفاسدی که به نظر وی بر عقیده عصمت امام مترتب است، اشاره کرده و معتقد است؛ بر عقیده عصمت امام مفاسدی هم چون: غلو در حق اهل بیت، تحریف قرآن و نسبت دادن کذب به اهل بیت تحت عنوان تقیه مترتب است. أنور ألباز معتقد است؛ اگر شیعیان بخواهند از این مفاسد رهایی پیدا کنند راهی ندارند جز این که از عقیده عصمت امام دست بر دارند. در این رساله به مقایسه آراء أنور ألباز با علامه طباطبایی پرداختیم و با توجه به دیدگاه علامه طباطبایی مطالب زیر روشن گردید: 1- اگر کسی درک و بینش صحیحی از مقام امام داشته باشد، همانطور که از اثبات عصمت برای نبی گریزی ندارد، برای امام نیز باید به ناچار قائل به عصمت گردد. 2- اگر چه بعضی از آیاتی که شیعیان به وسیله آن بر عصمت امام دلیل آورده اند، تصریحی بر عصمت امام ندارد، ولی این مسئله عمومیت نداشته و در قرآن و در بین آیاتی که شیعیان در اثبات عصمت امام آورده اند، آیات بسیاری وجود دارد که که به وضوح تصریح به عصمت امام دارد و اگر کسی هم ادعا کند که آیات قرآن دلالتی بر عصمت امام ندارد، ادعایی باطل است. 3- اعتقاد به عصمت امام موجب عقاید فاسدی هم چون غلو در حق اهل بیت، تحریف قرآن و نسبت دادن کذب به اهل بیت تحت عنوان تقیه نمی گردد. کلید واژه ها: عصمت، أئمه، شیعه، أنور ألباز، طباطبایی