نام پژوهشگر: احسان صابری

گونه شناسی براهین وجود وصفات خداونددرکلام علی بن موسی الرضاعلیه السلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  احسان صابری   محمد علی رستمیان

یکی از موضوعات اساسی در فلسفه و کلام اسلامی اثبات وجود خداوند و صفات اوست و استدلال های عقلانی گوناگونی در این باره وجود دارد. شکی نیست که روایات اسلامی، مخصوصاً روایات ائمه علیهم السلام، به برهان و استدلال عقلی بر وجود خدا و صفات او، نیز اهمیت خاصی داده اند. در این میان امام رضا علیه السلام در شرایط خاصی قرار داشته و با پیروان مذاهب مختلف در مورد وجود و صفات خداوند مناظرات بسیاری داشته اند. تنوع مخاطبان موجب شده است که آن حضرت با هرکس به گونه خاصی مناظره کند.مسأله ای که در اینجا مطرح است، اینکه آیا استدلالات مطرح در روایات با استدلالات فلسفی- کلامی تا چه حد همگون است. در راستای بررسی این مسأله ابتدا به بیان گونه هاو تقریر های مختلف استدلال بر وجود و صفات خدا از منابع فلسفه وکلام می پردازیم. در مرحله بعد استدلالهای مطرح در سخنان امام رضا علیه السلام استخراج و با این استدلالات تطبیق می دهیم. از این طریق می توان کشف کرد که اولاً استدلالات کلامی-فلسفی چقدر با استدلالات مطرح در روایات انطباق دارد؛ ثانیاً ائمه علیهم السلام در موقعیتهای مختلف از چه برهان هاو استدلال هایی استفاده کرده اند؟در این پژوهش با تفکیک مباحث براهین اثبات ذات وصفات خداوند ،تبیین می شود که براهین فلسفی سنخیت کامل با براهینی دارد که در کلام حضرت رضا علیه السلام روایت شده ،همچنین متذکر می شویم که حضرت رضا علیه السلام به شیوه های متنوعی برای ایراد استدلال و اقامه برهان تمسک جسته اند.