نام پژوهشگر: سمیه جغتایی

أدوات الاتساق فی سوره محمّد (ص) (علی ضوء نظریه هالیدی ورقیه حسن)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ 1392
  سمیه جغتایی   بتول مشکین فام

عنوان پایان نامه پیوندهای انسجام بخش در سوره محمد (ص) با توجه به رویکرد هالیدی ورقیه حسن (1976م) است. این 2 زبان شناس به بررسی پیوندهای انسجام بخش، در کتابی به نام انسجام در انگلیسی پرداخته اند. انسجام از دیدگاه هالیدی ورقیه حسن رابطه ای معنا شناسی است و زمانی رخ می دهد که تعبیر واحدهای درون متن وابسته به واحدهای دیگر باشد. بدین معنا که این واحدها بدون بازگشت به دیگری قابل درک نمی باشد. این دو زبان شناس به پنج گونه از پیوندهای انسجام بخش اشاره کرده اند، که شامل موارد زیر است:. 1- ارجاع 2- جایگزینی 3- حذف 4- پیوندنما 5- انسجام واژگانی پژوهشگر سعی دارد در این پژوهش به بررسی این پیوندهای انسجام بخش در سوره محمّد (ص) بپردازد تا کشف شود این ها چگونه باعث انسجام سوره شده اند و اینکه آیا این پیوندها به بیان محورهای سوره کمک کرده اند یا خیر؟ سوره حضرت محمد (ص) سوره مدنی ست غیر از آیه «13».در مورد موضوعاتی که این سوره بررسی میکند مفسران دیدگاه های مختلفی دارند، از جمله: بعضی ها مانند سید قطب اشاره به این قضیه دارند که موضوع اصلی سوره، جنگ است. اما بعضی از مفسرین مانند علامه طباطبای تأکید بر این دارند که این سوره وصف دو گروه کافران ومومنان است. وهمچنین به مسائل جنگ پرداخته است. اما پژوهشگر این نظر را دارد که موضوع اصلی سوره «محمد (ص) » است، زیرا سوره اشاره ای ست به پیامبر با التفات وخطاب قرار دادنش، وهمچنین توصیفی از رفتارهای کافران ومومنان با پیامبر (ص) است. و همچنین سوره دو موضوع فرعی را نیز بررسی می کند که این دو موضوع پیرامون موضوع اصلی می چرخد، وآن دو:کافران به محمد (ص) ومومنان به محمد (ص) است. وسوره وصف ویژگی های این دو گروه و پاداش و کیفر آن ها در دنیا وقیامت است. پیوندهای انسجام بخش در سوره محمد (ص): پیوندهای انسجام بخش در سوره حضرت محمد عبارتند از: ارجاع، جایگزینی، حذف، پیوند نماها، انسجام واژگانی . 1-ارجاع: در این سوره از طریق سه عنصر(ضمائر، اسم های اشاره، و ابزارهای مقایسه ای) به انسجام سوره می پردازد. تمام ضمیرهای به کار گرفته شده در سوره ارجاعشان از نوع ارجاع درون متنی پس رو است. غیر از یک ضمیر که ارجاعش درون متنی پیش رو است. همه اشاره های به کار رفته شده ارجاعشان ارجاع پس رو است. ابزارهای مقایسه ای در دو آیه ارجاعشان پس رو است، و در یک مورد ارجاعش پیش رو است. 2-جایگزینی :جایگزینی در این سوره در جایگزینی عبارتی نمود پیدا میکند. 3-حذف: حذف در سوره حضرت محمد (ص) به حذف اسمی و عبارتی تقسیم می شود. 4-پیوند نماها:پیوند نماها درسوره حضرت محمد (ص) در پیوند نمای افزایشی، تقابلی، زمانی، علی نمود پیدا می کند. 5-انسجام واژگانی: انسجام واژگانی در سوره به تکرار وهم ایی تقسیم میشود.