نام پژوهشگر: سیما ساعدی

تأثیر ویژگی های رنگ در هویت بخشی به فرش یزد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای تجسمی 1392
  سیما ساعدی   سعید سید احمدی زاویه

هنرهای سنتی به نحوی بازتاب اندیشه¬های هنرمندان، آداب و سنن خاص هر منطقه هستند. چگونگی تجلی این اندیشه¬ها به گونه¬ای است که در هنرهای مختلف، منفک از یکدیگر نبوده و شاهد حضور تأثیرات یکی بر دیگری هستیم. در این میان، منطقه¬ی یزد به نوبه¬ی خود، صحنه¬ی بروز هنرهای متفاوتی بوده که در کنار یکدیگر و با تأثیرپذیری از افکار خاص حاکم بر منطقه، شکل گرفته¬اند. فرش، یک پدیده¬ی فرهنگی است و دارای هویتی است که در آن هویت مصالح، موضوع، مکان، زمان و هویت شخص هنرمند به نسبت های متفاوت و متغیر دخیل هستند. هدف از این پژوهش، شناخت تفصیلی ویژگی¬های رنگ در فرش ایران،بهویژه استان یزد و به تبع آن، شناخت کیفیت و تأثیرات آن¬ها در نمایش هویت ملی و قومی است تا بتوان به این مسئله پاسخ داد که، چه ویژگی¬های رنگی در فرش یزد به آن هویت می¬بخشد. این پژوهش از نوع مطالعات کیفی است، که با روش توصیفی- تحلیلی، انجام شده است. بدین منظورعناصر کیفی و ویژگی¬های فرش ایران به لحاظ مقوله¬ی رنگ، رنگبندی و تأثیر بصری رنگ با رویکرد آیینی و فرهنگ، رابطه¬ی رنگ فرش یزد با هویت بومی و ویژگی¬های رنگی فرش یزد مطالعه گردیده است تاتأثیر ویژگی¬های رنگی در هویت بخشی به فرش این استان مشخص شود. استفاده از منابع کتابخانه¬ای و مصاحبه با کارشناسان و تولیدکنندگان این حوزه،روش گردآوری داده¬ها در پژوهش است. در نهایت،عواملی نظیراقلیم گرم کویر و کاربرد رنگ¬های سرد برای کاهش گرمای محیط، حفظ سنت¬ها، اعتقادات و ارزش¬های بومی، مهاجرت و تأثیر فرهنگ¬های هم¬جوار و فرهنگ گذشته، عادت به طرح¬های ثابت و حفظ بازار و سفارش مشتری، سیاست دولت در خصوص فرش¬بافی برهنر، صنعت و رنگ فرش یزد تأثیر گذاشته است. رنگ سنتی در فرش یزد، در تناسب با اقلیم و معماری، به آرامش، خنکی و روشنی تمایل داردو این تمایل را، در ساده¬ترین و صریح¬ترین شکلش می¬توان در دیگر هنرهای آنان مشاهده کرد. بدین ترتیب، فرش یزد، در مسیر احیا، باید به سنت¬های رنگی اصیل و پیشین خود باز گردد.