نام پژوهشگر: فاطمه کارکن

بررسی نقوش هنر قلمکار و سیر تحول این نقوش از صفویه تا امروز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای تجسمی 1392
  فاطمه کارکن   علی فانی سالک

بدون شک یکی از هنرهای سنتی با ارزش و مطرح در سطح ملی و بین المللی هنر قلمکار و قلمکارسازی است که در حال حاضر در زمره ی چاپ های سنتی قرار دارد؛ این هنر نقش گسترده-ای در زندگی مردم داشته است. نقوش به کار رفته در هنر قلمکار نیز به دلیل تنوع آن همواره تفکر برانگیز بوده است. هدف نگارنده در این پژوهش معرفی هنر قلمکار و انواع و روش تولید و تحول آن است. نگارنده سعی بر جمع آوری نقوش قلمکار داشته و به بررسی نقوش جمع آوری شده از دوره ی صفویه تا زمان حال چه در قالب نقوش روایتی و چه در قالب نقوش حیوانی، گیاهی و انسانی و غیره پرداخته است؛ که شناسایی و طبقه بندی نقوش انجام شده است. و نقوش منسوخ شده مانند نقوش روایتی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. با توجه به ضرورت گردآوری مجموعه ای کامل با این مضمون نگارنده تلاش لازم و کافی در جمع آوری این مجموعه انجام داده است که به روش میدانی و کتابخانه ای انجام شده است. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی است. نگارنده به بررسی نقوش گیاهی از دوره ی صفویه تا زمان حال پرداخته است و هم چنین نقوش حیوانی و روایتی را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. نگارنده به سوالاتی در این زمینه پاسخ می دهد؛ که چه طبقه بندی از نقوش قلمکار می توان ارائه داد، چه رابطه ای بین نقوش قلمکار و مضامین آن وجود دارد، چرا برخی از این نقوش منسوخ شده اند، چرا برخی نقوش بیشتر از نقوش دیگر عرضه می شوند، چه ارتباطی بین نقوش قلمکار با نقوش هنرهای دیگر داشته است و وضعیت هنر قلمکار امروزی چگونه می باشد. در پایان و نتیجه گیری پژوهش، نگارنده به این سوالات پاسخ داده و این نتیجه دریافت شد که می توان نقوش قلمکار را طبقه بندی کرد و آن ها را مورد تحلیل قرار داد به این منظور که بتوان یک مجموعه غنی از این نقوش در اختیار هنرمندان و پژوهشگران قرار بگیرد.