نام پژوهشگر: حسن صفردخت

دیپلماسی رسانه ای شبکه العالم در قبال بیداری اسلامی 1391-1389
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه امام صادق علیه السلام - دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی 1392
  حسن صفردخت   حسن بشیر

شبکه العالم به عنوان یکی از کنشگران رسانه ای کلیدی جمهوری اسلامی ایران در عرصه فعالیت های برون مرزی نظام در حوزه ی کشورهای عرب زبان قلمداد می شود. نگرش و عملکرد شبکه العالم به عنوان یک شبکه دولتی و حاکمیتی ایران زیر نظر معاونت برون مرزی صدا و سیما، در مورد مسئله شکل گیری جنبش های اعتراضی مردم که در سال های 2010 و 2011 در کشورهای عرب زبان و شمال آفریقا با عنوان بیداری اسلامی شکل گرفت می تواند نقطه عطفی در جهت بیان نمودن مواضع و دیدگاه های حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران در قبال اتفاقات اخیر در منطقه باشد. لذا هدف این پایان نامه شناسایی مولفه های دیپلماسی رسانه ای شبکه العالم در قبال تحولات بیداری اسلامی است که می تواند در کشف دیپلماسی رسانه ای جمهوری اسلامی ایران در قبال بیداری اسلامی موثر و راهگشا باشد. در این پژوهش با استفاده از «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» (پدام) به بررسی بیش از 5000 خبر از سایت شبکه العالم از سال 1389 تا 1391 با موضوع بیداری اسلامی در رابطه با کشورهای عرب زبان منطقه اعم از: عربستان، بحرین، مصر، سوریه، لیبی، یمن، تونس، اردن، مغرب، الجزایر، عمان، عراق، فلسطین، قطر، کویت و امارات پرداخته شده و به طور مجزا مورد واکاوی قرار گرفته شده است. نتایج تحلیل نشان می دهد شبکه العالم عمدتاً تصویری مثبت و دموکراتیک نسبت به حرکت های اعتراضی مردم داشته و به علنی شدن جنبش های اعتراضی و شکل گیری روحیه استکبارستیزی در مردم منطقه تأکید دارد. شبکه العالم به طور آشکار در گزارشات و اخبار خود به حمایت های دوگانه دولت های غربی در قبال حکام خودکامه و برجسته سازی همسویی آن ها تلاش می کند. از دیگر محورهای مهم تأکید بر به خطر افتادن منافع اسرائیل بعد از وقوع انقلاب های عربی در منطقه و توجه به سرنگونی دولت ها به علت از دست دادن پایگاه مردمی می باشد. تفسیر نتایج تحلیل در چارچوب مفهوم دیپلماسی رسانه ای نشان می دهد که ایران از طریق رسانه ی رسمی برون مرزی خود یعنی شبکه العالم در پی اعلام نمودن مولفه هایی همچون همسویی خود با استکبارستیزی و توجه به اهداف و خواسته های مردم منطقه و حمایت از جبهه مقاومت بر علیه اسرائیل است.