نام پژوهشگر: نجمه برخورداری

ارزیابی تنوع آللی ژن های دهیدرین در ارتباط با تحمل خشکی در جو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1392
  نجمه برخورداری   هومن راضی

ژن¬های دهیدرین نقش مهمی در پاسخ و تحمل خشکی در گیاهان ایفا می¬کنند. این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع آللی سه ژن دهیدرین و ارتباط آن¬ها با تحمل خشکی در جو انجام شد. با توجه به قرار گرفتن dhn4 وdhn7 درون qtl مقاومت به تنش¬های اسمزی بر روی گروه لینکاژی 6 جو و هم¬چنین dhn9 درون qtl مقاومت به تنش¬های اسمزی بر روی گروه لینکاژی 5 جو تنوع آللی این سه ژن بررسی شد. آزمایش در گلخانه بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 1391 به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. فاکتورهای این آزمایش ژنوتیپ (9 ژنوتیپ جو بومی، 10 ژنوتیپ جو وحشی و 15 رقم زراعی جو) و آبیاری (آبیاری مطلوب و تنش کمبود آب) بودند. نتایج نشان داد که تنش کمبود آب موجب کاهش معنیدار تعداد دانه در سنبله، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، روز تا رسیدن، محتوای نسبی آب برگ، میزان آب اولیه برگ، میزان آب برگ و آب اتلاف شده از برگ بریده شد. در شرایط آبیاری نرمال عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی-داری با تعداد دانه در سنبله، وزن صد دانه و عملکرد بیولوژیک و همبستگی منفی و معنی¬داری با تعداد روز تا گلدهی داشت. در شرایط تنش کمبود عملکرد دانه آب علاوه بر همبستگی مثبت و معنی¬دار با تعداد دانه در سنبله، وزن صددانه و عملکرد بیولوژیک؛ با طول ریشک نیز همبستگی مثبت و معنی¬داری نشان داد. بر اساس شاخص¬های تحمل خشکی، ژنوتیپ بومی tn-02-6426 به عنوان ژنوتیپ متحمل به خشکی و ژنوتیپ وحشی tn-02-1088 به عنوان ژنوتیپ حساس به تنش خشکی شناخته شدند. برای ژنdhn4، چهار آلل و برای هریک از ژن-های dhn7 وdhn9، دو آلل مشاهده شد. با محاسبه¬ی شاخص pic ، dhn4 و dhn9 دارای تنوع زیاد و dhn7 دارای تنوع متوسط ارزیابی شدند. بررسی¬های انجام شده نشان داد که تنوع آللی dhn4 با شاخص¬های فیزیولوژیک مرتبط با خشکی همچون محتوای نسبی آب برگ، میزان آب اولیه برگ، میزان آب برگ رابطه دارد.