در میان عوامل غیرزیستی، خشکی به عنوان یکی ازمهم ترین فاکتورهای محدود کننده رشد و محصول دهی در چای درمناطق چایخیز دنیا است. در این تحقیق اثرات تنش خشکی و تعدیل اثرات حاصل از تنش با آبیاری مجدد مورد بررسی قرار گرفت. نمونه گیری در دو مرحله 10 روزه (اعمال تنش خشکی با قطع آبیاری) و 17 روزه (دو بار آبیاری مجدد در طول یک هفته) انجام شد. روند تغییرات بیان آنزیم سوپراکسید دیسموتاز به روش real-time pcr و هم چنین برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی از جمله کلروفیلa، کلروفیل کل، کاروتنوئید، پرولین و مالون دآلدهید و محتوای نسبی آب در دو کلون چای به نام های dn و 100 با روش اسپکتروفتومتری بررسی شد. نتایج نشان داد که بیان آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در کلون dn در شرایط تنش خشکی افزایش یافت ولی در کلون 100 تغییرات معنی دار نبود. هماهنگ با تغییرات بیان آنزیم sod، مقادیر مالون دآلدهید و پرولین که از شاخص های تنش اکسیداتیو هستند، همچنین مقادیر کلروفیل a و کلروفیل کل در کلون dn در شرایط تنش با افزایش همراه بود و با حذف تنش در تیمارهای بازیابی شده با آبیاری مجدد،کاهش یافت. در حالی که کلون 100 تغییرات معنی داری را برای این شاخص ها نشان نداد. تغییرات rwc در هر دو کلون dn و 100 تغییرات مشابهی را نشان داد. تغییرات کاروتنوئیدها بر خلاف کلروفیل ها در کلون dn معنی دار نبود اما در کلون 100 ابتدا با تنش خشکی افزایش یافت و سپس با حذف تنش کاهش یافت. براساس تغییرات مشاهده شده به نظر می رسد تنش اعمال شده نتوانسته رشد کلون 100 را به طور مؤثری تحت تاثیر قرار دهد در حالی که با توجه به فعال شدن بخشی از سیستم دفاع آنتی اکسیدانی (افزایش بیان sod) و تغییرات معنی دار برخی از فاکتورهای رشد درکلون dn، شرایط تنش محسوسی برای رشد این کلون به وجود آمده است. این امر احتمالاً حاکی از حساسیت بیشتر به تنش خشکی در این کلون نسبت به کلون 100 می باشد. کلید واژه: گیاه چای، تنش کم آبی، آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، پرولین، مالون دآلدهید، کلروفیل، کاروتنوئید، rwc