عبودیَت از ریشه عبد و به نظر بسیاری از لغت شناسان به مفهوم خضوع است. و در معانی متعددی چون اطاعت و فرمانبرداری از خداوند و پرستش او استعمال می شود. در این پژوهش عبودیت از منظر امام علی علیه السلام، بررسی شده است.علم و آگاهی، خردورزی، توبه و استغفار، تزکیه و تهذیب نفس و تقوا برخی از عوامل گرایش به عبودیت محسوب می شود. عبودیت، موانع بازدارنده نیرومندی دارد که آدمی را، در صورت غفلت، در دام خود گرفتار کرده و از برکات سرشار پرستش خداوند محروم می‏سازد. برخی از موانع تحقق عبودیت از منظر امام علی علیه السلام پیروی از هوای نفس، آرزو های طولانی، وسوسه های شیطان، گناه و استکبار می باشد. عبودیت در کلام علی علیه السلام دارای آثار و دستاوردهایی است که می توان آن را در ابعاد فردی – دنیوی، فردی – اخروی و اجتماعی – دنیوی مورد بررسی قرار داد. آزادگی، توکل، دوری از گناه و خروج از سلطه شیطان، جلب رضایت خداوند، کسب یقین و... از جمله آثار عبودیت در بُعد فردی – دنیوی است. جاودانگی در سرای ابدی، عامل نجات در قیامت، کسب سعادت و... از جمله آثار عبودیت در بُعد فردی – اخروی است. درک عظمت و قدرت اسلام، ارتقاء اخلاق اجتماعی و... از جمله این آثار در بُعد اجتماعی – دنیوی می باشد. لازم به ذکر است قرار گرفتن در صراط مستقیم الهی مهمترین اثر عبودیت می باشد که در برگیرنده تمامی آثار یاد شده، است.

انسان موجودی اجتماعی است که تنها در صورت زندگی در اجتماع و تعاون با سایر اعضای جامعه قادر به تأمین نیازهای مادی خود خواهد بود. او در پرتو زندگی در عرصه ی اجتماع می تواند در مسیر کمال معنوی حرکت کرده و استعدادهای خود را شکوفا سازد لذا پیوسته نیازمند بروز و ظهور رفتارهای پسندیده و بهنجار در ارتباط با دیگران است. در مقابل، در صورت بروز رفتارهای مذموم، زندگی اجتماعی او از هم می پاشد و دچار اختلال و نابهنجاری می شود. رفتارها بر اساس نحوه ی کنش به رفتارهای بازتابی، غیر بازتابی و از نظر مبدأ و منشأ به رفتارهای غریزی، فطری، روحی، اخلاقی و اجتماعی تقسیم می شود. برای شناخت رفتارهای خوب و بد از یکدیگر می توان به فطرت، عقل و شریعت مراجعه نمود. از منظر اسلام افراد بر جامعه و متقابلاً جامعه بر افراد تأثیرگذار است در نتیجه ی این تأثیر آسیب های اجتماعی در این زمینه بروز می کند. سرچشمه ی این آسیب ها عوامل متعددی از جمله هوای نفس، شیطان ، جهل، نفاق،کفر و ... می باشد. قرآن کریم که دربردارنده ی دستورالعمل زندگی فردی و اجتماعی انسان است راه هایی را برای برون رفت از آسیب های رفتار های اجتماعی مذموم بیان کرده است. رفتارهای اجتماعی مذموم مانند تجسس، سخن چینی، جدال، دروغ، تهمت، غیبت و استهزاء، آسیب های اجتماعی مانند: بی اعتمادی، اشاعه ی فحشا، رواج تملق و نا امنی، سلب آزادی عمل و برهم خوردن سلامت اخلاقی جامعه را به همراه دارد. امر به معروف و نهی از منکر، تدبر در آیات قرآن کریم و تذکر از جمله راه های برون رفت از این آسیب ها بر اساس آموزه های قرآنی می باشد.