نوادر الحکایات و غرایب الرّوایات یا بحر النّوادر اثر عبدالنّبی فخرالزّمانی قزوینی، مولّف تذکر? میخانه است. این کتاب در سد? یازدهم تألیف شده و شامل یک مقدّمه و چهار یا پنج صحیفه و هر صحیفه شامل دوازده باب و هر باب مشتمل بر دوازده مجلس یا نادره است. این اثر در بردارند? حکایات و نوادر زندگانی پیامبران، امامان، پادشاهان و سایر طبقات اجتماعی جامعه، ذیل باب هایی با موضوعات گوناگون است که به شیو? نقل و گردآوری از کتب پیشین نگاشته شده است. نوادر الحکایات در ادام? سیر جامع الحکایاتی است که در دوران قبل از عبدالنّبی نوشته شده است. این کتاب دارای ارزش های زبانی و محتوایی فراوانی است که در جای جای این اثر ارزنده مشهود است، به گونه ای که هر خواننده ای را به خود جلب می کند. سوای این، کتاب فوق الذّکر به شیوه ای روان و سلیس نگاشته شده و از تکلفّات بارد و مصنوع، تهی و مبرّاست. از این کتاب 7 نسخه موجود است که شش نسخه از آن در کتابخانه های ایران و یک نسخ? در کتابخان? موز? بریتانیا نگهداری می شود. این تصحیح – که شامل باب ششم صحیف? نخستین تا پایان باب پنجم صحیف? ثانی است- بر پای? نسخ? کتابخان? مدرس? عالی شهید مطهّری (سپهسالار) به شماره نسخ?1674 تحت عنوان نسخ? اساس و نسخ? کتابخان? مجلس شورای اسلامی تهران به شماره نسخ?3171 به عنوان نسخ? بدل صورت گرفته است، ضمن اینکه از نسخ? کتابخان? مجلس شورای اسلامی تهران به شماره نسخ?8618 و نسخ? کتابخان? مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران به شماره نسخ?[55 ب]-72371 به عنوان نسخ مشورتی (کمکی) استفاده شده است، به گونه ای که اگر با کلماتی ناخوانا و مشتبه در متن دو نسخ? اساس و بدل برخوردیم، از این دو نسخه بهره برده ایم. هدف از این تصحیح، ضمن آشنایی با خصائص محتوایی و زبانی، دستیابی به متنی مصحّح و منقّح از این تألیف حنیف است.

قواعد زبان فارسی که در منابع گوناگون با نام های قواعد لغت فرس، قواعد فارسی، دستورالعمل، دستور القدسی، گرامر فارسی، مختصر القواعد و دستور زبان ذکر شده، از اوّلین کتاب¬های دستور زبان فارسی است که به زبان فارسی، در کشور هند نوشته شده است. مولف این اثر عبدالواسع هانسوی است که آن را در نیمه دوم سده یازده یا در نیمه یکم سده دوازده هجری در یک مقدّمه مشتمل بر هفت مقدمّه و سه باب و خاتمه تألیف کرده است. مولف در تألیف این اثر از کتاب¬های لغت و معانی نیز استفاده کرده است و در آن علاوه بر بیان نکات دستوری، شواهد شعری نیز از شاعران فارسی زبان آورده و در باب سوم این اثر به موضوعات بلاغی پرداخته و علاوه بر تعریف اصطلاحات و صنایع شعری، شواهد شعری نیز برای آنها نقل کرده است. از این اثر 7 نسخه یافتیم که 5 نسخه آن در کتابخانه¬های ایران و 2 نسخه آن در کتابخانه مولانا آزاد دانشگاه علیگر هند نگهداری می شود. پس از آن که به مطالعه نسخه¬ها پرداختیم، از بین آن¬ها 4 نسخه که از نظر قدمت و اصالت بر دیگر نسخه¬ها برتری داشتند، در این تصحیح مورد استفاده قرار دادیم. این تصحیح بر پایه نسخه کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی به شماره 6/14163تحت عنوان نسخه اساس و نسخه¬های کتابخانه مولانا آزاد دانشگاه علیگر هند به شماره-های 3/230 و 3/229 و نسخه کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی به شماره 14121 به عنوان نسخه بدل صورت گرفته است. هدف از این تصحیح، ضمن آشنایی با خصائص محتوایی و زبانی، دستیابی به متنی مصحّح و منقّح از این اثر ارزشمند است.