نام پژوهشگر: محسن حسن آباد

تاثیر افکار عمومی بر ابقا یا الغای کیفر اعدام در غرب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1390
  محسن حسن آباد   فیروز محمودی جانکی

اعدام علاوه بر این که نوعی مجازات به حساب می آید، ویژگی های افزونی دارد که بر جذابیّت تفکر پیرامون آن می افزاید. از جمله ابعاد از یاد رفته اعدام، مسئله افکار عمومی و طرز نگاه مردم به آن است. این پایان نامه سعی کرده است با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی به کنکاشی پیرامون اعدام از این زاویه بپردازد. سوال اصلی تحقیق این است که افکار عمومی چه تاثیری بر فرایند ابقا و الغای اعدام در غرب داشته است؟ نتایج تحقیق پیش رو نشان می دهد که افکار عمومی در ارتباط با کیفر مرگ، دو جایگاه متفاوت را در دنیای غرب داشته است: از یک سو در فرایند الغای این کیفر در بسیاری از کشورها، افکار عمومی نتوانسته کنش گری فعال باشد و در نتیجه اعدام، علی رغم حمایت عمومی از آن، لغو شده است. از جانب دیگر، افکار عمومی در کشورهایی مانند بلاروس و به ویژه ایالات متحده توانسته است به صورتی فعّال به کنش گری پیرامون اعدام پرداخته و در فرایند ابقای اعدام نقش فراگیر و موثری را ایفا کند. البته در یک مورد افکار عمومی نقش دیگری را نیز ایفا کرده است: به این نحو که در ایرلند افکار عمومی توانسته است در زمینه الغای کیفر اعدام به کار آید. البته آن چه که از نظر ما اهمیت دارد این است که چنین کارکردی از افکار عمومی در حدود این پژوهش تنها در همین یک مورد وجود داشته و با ملاحظه این موضوع حتی در صورت عدم همراهی افکار عمومی با جریان الغا، باز هم انتظار الغای کیفر اعدام در این کشور، انتظار نامعقولی نبود. چرا که در قاره اروپا فشارهای بین المللی و باور به مشروع بودن الغاگرایی به ویژه بعد از جنگ دوم جهانی، غلبه داشته و همین رویکرد به همراه یک سلسله عوامل دیگر باعث شده است سیاست مداران و قانونگذاران اروپایی، علی رغم عدم همراهی افکار عمومی، به الغای کیفر اعدام روی بیاورند. برعکس در ایالات متحده، به عنوان بزرگترین ابقاگر غربی اعدام، به واسطه وجود ساختارهای عوام گرایانه و به طور کلی وجود زمینه های تاثیرگذاری افکار عمومی، این نیروی بالقوه توانسته است در زمینه ابقای کیفر مرگ تاثیرگذار باشد.