نام پژوهشگر: خدیجه کبیری

بررسی زبانشناختی زمان دستوری در زبان اشاره فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  خدیجه کبیری   جلال رحیمیان

امروزه زبان اشاره به عنوان زبانی طبیعی و زبان اول ناشنوایان مورد توجه دانشمندان و زبان شناسان قرار گرفته است. زبان اشاره ی فارسی، زبانی است که در ایران توسط ناشنوایان جهت ارتباط با یکدیگر بکار گرفته می شود. اما به دلیل عدم توجه کافی به این زبان نسبت به دیگر زبان های اشاره، مهجور مانده و تاکنون مطالعات اندکی بر روی آن صورت گرفته است. به همین دلیل پژوهش حاضر نخستین قدم در بررسی زبان شناختی زمان دستوری در زبان اشاره ی فارسی به حساب می آید. در این تحقیق ضمن معرفی زبان اشاره و تاریخچه ی آن، در مورد زبان اشاره ی فارسی توضیحاتی ارائه شده و مباحثی چون زبان شناسی زبان اشاره، مقایسه ی زبان اشاره و زبان گفتاری، علائم غیر دستی، الفبای دستی و زمان دستوری مطرح شده است. در مطالعه ی حاضر به منظور بررسی زمان دستوری در زبان اشاره ی فارسی، موضوعاتی چون زمان دستوری در زبان اشاره ی فارسی، علائم غیر دستی، توصیف اشارات زمانی، نقش قید زمان در جمله، زمان فعل و کلیه ی مواردی که به زمان دستوری در این زبان مرتبط می شود، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق از خط زمانی و ارتباط آن با بیان اشارات زمان در زبان اشاره ی فارسی سخن به میان آمده است. نتایج تحقیق نشان داد که زمان دستوری در زبان اشاره ی فارسی به وسیله ی حرکت دست ها به عقب یا جلوی بدن اشاره گر بر اساس خط زمانی در اشارات و با استفاده از قید زمان در جمله نشان داده می شود. در واقع با توصیف علمی و زبان شناختی زبان اشاره ی فارسی به درک بیشتر این زبان به عنوان زبانی مستقل و طبیعی کمک می شود و در راه بهبود مشکلات آموزشی ناشنوایان قدم برمی داریم.