نام پژوهشگر: مسیح اعیان

بررسی بیماری های قارچی برنج در استان کهگیلویه و بویراحمد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یاسوج - دانشکده کشاورزی 1392
  مسیح اعیان   مهدی صدروی

برنج پس از گندم بیشترین سطح زیرکشت محصولات کشاورزی را در جهان به خود اختصاص داده است. استان کهگیلویه و بویراحمد یکی از مناطق کشت برنج در کشور محسوب می شود. شش رقم متداول در این استان شامل چمپای سردسیری، گِرده ی سردسیری، چمپای گرمسیری، شمیم، فجر و طارم می باشند. در این پژوهش میزان آلودگی این ارقام به بیماری های قارچی و مناطق انتشار آن ها در استان مورد بررسی قرار گرفت و ثابت شد که سه بیماری قارچی، لکه قهوه ای ناشی از قارچ های bipolaris sorghicola، b. micropus و b. australiensis، سوختگی غلاف برگ ناشی از قارچ های rhizoctonia ramicola و r. solani و پوسیدگی ریشه و طوقه ناشی از سه قارچ fusarium globosum، f. sambucinum و f. babinda در تمام مناطق استان انتشار دارند. بیشترین میزان آلودگی به لکه قهوه ای (55 درصد) در شهرستان چرام، بیشترین میزان آلودگی به سوختگی غلاف برگ (62 درصد) در شهرستان بویراحمد و بیشترین میزان آلودگی به پوسیدگی ریشه و طوقه (42 درصد) در مزارع شهرستان دنا بود. بیماری پوسیدگی ریشه به وسیله ی قارچ exserohilum pedicellatum ایجاد شده که تنها در شهرستان دنا با میزان آلودگی 36 درصدی روی رقم چمپای محلی مشاهده شد. آزمایش تعیین واکنش 6 رقم برنج فوق نسبت به این قارچ ها در گلخانه انجام پذیرفت که در نتیجه آن رقم چمپای گرمسیری در مقابل کل بیمارگر های خاک زاد نسبتاً مقاوم تشخیص داده شد و حساس ترین رقم هم چمپای سردسیری بود. برای قارچ های هوازاد هم واکنش رقم گِرده ی سردسیری در مقابله با آن ها نسبتاً مقاوم و واکنش حساس متعلق به رقم فجر بود. وقوع بیماری سوختگی غلاف برگ، بررسی واکنش ارقام، شدت و مناطق انتشار 4 بیماری در این استان برای اولین بار گزارش می شوند. بیماری پوسیدگی ریشه برنج و بیمارگر آن نیز اولین بار از ایران گزارش می شوند.