نام پژوهشگر: محمدسعید نقاشیان

پرنده در تفکر اشراقی و جایگاه آن در اسناد تجسمی خط نقاشی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1392
  محمدسعید نقاشیان   بهرام کلهرنیا

در این پژوهش در پی پاسخ به چند پرسش اساسی خواهیم بود. نخست اینکه چه ویژگیهایی در مجموع هستی شناسی ، کیهان شناسی و اندیشه های کهن ایرانیان وجود داشته که موجب شده مرغ یا پرنده این گونه مورد توجه قرار بگیرد و برای بیان راز و رمزهای روح انسانی از آن استفاده شده است. * دیگر اینکه چه مسئله ای باعث شده تا شیخ اشراق با وجود اسلام آوردنش هنوز به تفکرات و اندیشه های ایرانیان باستان پایبند است و سعی بر آن دارد که آن اندیشه ها را در تفکر حکمتی که خودش به ثبت رسانده در قالب تفکر یا حکمت اشراقی به عالم عیان کند. دیگر اینکه مهر آئینی، آئین زردشت و مانوی چه تاثیری بر اسناد تجسمی به خصوص نقاشی و خط گذاشته اند و پرنده چه جایگاهی در این تفکر دارد. *و دیگراینکه آیا در ایران باستان پرنده به اینگونه که عرفای عظام اسلامی چون سهروردی و بزرگان سلف او چون ابن سینا و ابوحامد غزالی و ... برای آن قداست قائلند دارای قداست بوده یا نه. *هدف از بیان مرغ و پرنده در تفکر اشراقی چیست؟ *نقش مایه های مرغان در هنرهای تجسمی چون نگارگری (گل و مرغ)، خوشنویسی (مرغ بسم الله) و ... از چه نوع تفکری نشات می گیرد؟ *تصوف و عرفان چه نقشی در پاسداری این تفکرات رازآمیز در قالب مرغان و بیان راز رمزهای سیر سلوک از زبان آنان دارد؟ ارتباط معنایی بین مرغ و آیه بسم الله و چرایی به تصویر کشیده شدن این آیه در قالب مرغ؟ *چرا پرنده یک رمز است و اساسا رمز چیست ؟ در این تحقیق و پژوهش، کلیت تحقیق بر مبنای تاثیر اندیشه های حکمای فلسفه ی اشراق و پرداختن آنها به موضوع پرندهو تاثیر آن تفکر به روند شکل گیری آثار تجسمی در قالب خط و نقاشی است. و اینکه در این تحقیق سعی بر بررسی تاثیر آراء و تفکرات اندیشمندان و متفکران حکمت اشراق شده است که به این صورت ارائه شده و بررسی می شود موضوع پرنده و مرغان در قالب اسناد هنرهای تجسمی نقاشی و خط. با توجه به اهداف تحقیق که بررسی و تحلیل پرنده در تفکر اشراقی است این پژوهش از طریق مطالعه اسناد و مدارک موجود در کتابخانه ها و موزه ها بوده است و بررسی نشان و نمادهای پرندگان افسانه ای در تفکر اشراقی به روش کتابخانه ای و مشاهده ای صورت گرفته است و همچنین بخشی از این تحقیق، میدانی و مصاحبه با اصحاب فن در این مسیر بوده است.