وندالیسم یکی از پدیده های نوظهور در حوزه پژوهش می باشد. با وجود اینکه اقدامات وندالیستی دارای قدمت طولانی است اما در شکل کنونی آن، نوظهور و دارای الگوهای جدیدی است. در دوران معاصر خصوصاٌ با پیشرفت شهرنشینی مدرن و نقش ذی نفوذ خدمات شهری در رفاه و آسایش زندگی امروزین، وندالیسم شکل جدید به خود گرفته است به همین سبب پژوهش حاضر به مطالعه تطبیقی وندالیسم در بین دانش آموزان دوره اول و دوم متوسطه و عوامل مرتبط با آن پرداخته است. روش مورد استفاده در این تحقیق، از نوع پیمایشی می باشد؛ داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از نمونه گیری طبقه ای و خوشه ای به طور ترکیبی و از 635 نفر از دانش آموزان مقاطع راهنمایی و دبیرستان شهر یزد گردآوری شده است. اعتبار ابزار به صورت محتوایی محرز شده و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. داده ها به کمک نرم افزار آماری spss مورد تحلیل قرار گرفتند. وندالیسم در قالب 23 گویه سنجیده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد میزان وندالیسم در بین پسران بیش از دختران بوده و از این حیث بین وندالیسم و جنسیت دانش آموزان تفاوت معنی داری وجود داشت. بین متغیرهای میزان استفاده از وسائل ارتباط جمعی، ارتباط با افراد بزهکار، بیگانگی اجتماعی، محرومیت نسبی رابطه معنادار و مستقیمی با میزان وندالیسم در بین دانش آموزان و بین متغیرهای پیوند اجتماعی و خودکنترلی رابطه معنادار و معکوسی با میزان وندالیسم وجود داشت. در حالی که متغیر تحصیلات والدین و مقطع تحصیلی دارای رابطه معنا داری با میزان وندالیسم در بین دانش آموزان نبودند. نتایج رگرسیون چندگانه نشانگر تأثیر معنادار شش متغیر بیگانگی اجتماعی، ارتباط با افراد بزهکار جنسیت، پیوند اجتماعی، استفاده از وسائل ارتباط جمعی و خویشتن داری در میزان وندالیسم است که در این میان ارتباط با افراد بزهکار بیشترین نقش را در تبیین متغیر وندالیسم ایفا می نماید. با استفاده از واریانس خطی ترکیب متغیرهای مستقل، در مجموع 31 درصد از تغییرات وندالیسم دانش آموزان تبیین گردید.