نام پژوهشگر: داود رنجبران

تأثیر گفتمان یهودی در تدوین مقالات سیره نبوی در دایره المعارف اسلام e2
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم 1393
  داود رنجبران   فاطمه جان احمدی

جایگاه مقدس پیامبر اسلام در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی و حجیت گفتار و افعال آن حضرت به عنوان سنت نبوی نزد مسلمانان، باعث شده است که موضوع مطالعه و نگارش زندگی این حضرت همواره طی تاریخ اسلام اهمیت بسیاری داشته باشد. اهمیت این امر سبب شده که حتی متفکران و نویسندگان مستشرق غربی نیز به نگارش رویدادهای حیات پیامبر اسلام و افعال و گفتار ایشان دست زنند. البته در گستره انگیزه غربیان برای مطالعه زندگی نامه پیامبر اسلام و حتی نگارش آن تنوع بسیاری مشاهده می شود که عناد با دین اسلام و پیام آور آن و تخریب آنها در میان این انگیزه ها نمود بیشتری داشته است. در این میان مستشرقین، نویسندگان و متفکران یهودی نقش برجسته¬ای در این زمینه داشته¬اند؛ تا جایی که می¬توان از شکل¬گیری گفتمانی، به نام گفتمان یهودی در مطالعات اسلامی غربی سخن گفت. حضور یهودیان در میان خاورشناسان غربی، که گاه با تاکتیک اظهار مسیحیت و مخفی کردن اعتقادشان به یهودیت همراه بوده است، به جهت دهی تحقیقات خاورشناسان به نفع یهودیان منجر شده و با گذشت زمان، گفتمان یهودی را در حوزه مطالعات اسلامی شکل داده است. این گفتمان می کوشد منشأ تاریخی اسلام، قرآن و سیره رسول خدا را یهودی جلوه دهد. یکی از آثاری که در حال حاضر عهده دار معرفی اسلام در میان ملل گوناگون دنیاست و بسیاری از اروپاییان برای شناخت اسلام به آن مراجعه می کنند دائره¬المعارف اسلام است که انتشارات بریل آن را منتشر کرده است. در این پژوهش تلاش شده است نخست، چرایی و چگونگی شکل گیری گفتمان یهودی در آغاز دوره آکادمیک شرق شناسی بررسی شود و خاورشناسان تأثیرگذار مانند گلدتسیهر ، معرفی گردند و مولفه های گفتمانی آنان در ارتباط با سیره نبوی تبیین شود و سپس با بهره گیری از شیوه تحلیل گفتمان، تأثیرات این گفتمان بر تدوین مقالات مرتبط با سیره در دایره المعارف اسلام بیان گردد.