نام پژوهشگر: فروزان طویلی

بدیعیه در شعر فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1392
  فروزان طویلی   علیرضا فولادی

بدیعیه، اشعار و بویژه قصیده ای است که در آن به طور تعمّدی از صنایع بدیعی استفاده شده باشد. نخستین بدیعیه (قصیده مصنوع ) فارسی را قوامی مطرزی گنجوی سروده است؛ در بعضی از منابع تاریخی سیّد ذوالفقار شروانی نخستین سراینده بدیعیه فارسی شناخته شده است؛ اما پیش از این در ادب عربی نیز بدیعیه سرایی رواج داشته است. امروزه منظومه های بدیعیه فارسی بر چهار نوع هستند: الف) اشعاری که شاعر در منظومه خود یک ترفند بدیعی را از آغاز شعر تا پایان رعایت می کند؛ مثلاً در تمام مصرعها یا ابیات ترفند تجاهل العارف را به کار می گیرد یا ردالعجز الی الصدر را در تمام ابیات یا تجنیس یا ذوبحرین و ذوقافیتین را. ب) اشعاری که در هر بیت آن یک صنعت یا بیشتر برای معرفی آن صنعت ها به کار رفته است. ج) اشعار موشح. د) منظومه های وزنیه. در پایان نامه حاضر به معرفی و توصیف و تحلیل بدیعیه های فارسی در چهار قسمت مذکور پرداخته ایم و کوشیده ایم ذیل هرکدام، صنایع ادبی به کار رفته را تحلیل و آمار دقیقی از آنها ارائه نماییم.