نام پژوهشگر: مصطفی کمال پورتراب

مطالعه تطبیقیِ فواصلِ موسیقایی در یونانِ باستان (نمونه موردی:گامِ فیثاغورث و آریستوکسن)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده هنر و معماری 1393
  امیر انجیری استرکی   الیاس صفاران

اساس تشکیلِ گامِ آریستوکسن - که زیر بنایِ علمِ هارمُنی است- فراهنگ هایِ هشتم تا شانزدهمِ صدایِ مبنا است که با اندکی تغییردر بسامد فراهنگ هایِ یازدهم وسیزدهم و حذفِ فراهنگ چهاردهم مورد پذیرش موسیقی دانان قرار گرفته است.درصورتی که اساس تشکیلِ گامِ فیثاغورث، فواصلِ پنجمِ درست با نسبتِ بسامدیِ 3/2 و هشتمِ درست با نسبتِ بسامدیِ 2/1 ،روابطِ حاکم بر تارهایِ صوتی و نسبتِ عکس بین طولِ سیم و بسامد آن است . نتیجه مقایسه تطبیقیِ این دو گام از نظرِ انواعِ فواصلِ موجود بینِ اصواتِ دیاتُنیک عبارت است از: بر خلاف گام فیثاغورث که از هرفاصله فقط یک نوع را شامل می شود ،درگام آریستوکسن یک نوع فاصله دوّم کوچک ،دو نوع فاصله دوّم بزرگ ،دو نوع فاصله سوّم کوچک،یک نوع فاصله سوّم بزرگ،دو نوع فاصله چهارم درست،یک نوع فاصله چهارم افزوده، یک نوع فاصله پنجم کاسته، دو نوع فاصله پنجم درست، یک نوع فاصله ششم کوچک، دو نوع فاصله ششم بزرگ، دو نوع فاصله هفتم کوچک، یک نوع فاصله هفتم بزرگ، یک نوع فاصله هشتم درست وجود دارد. البته در مقایسه تطبیقیِ این دو گام، به تفاوت هایِ آنها در موارد زیرنیز پرداخته شده است: - فاصله تُنیک تا درجاتِ بالاتردر محدود? هشتمِ درست. - فاصله درجاتِ پی درپی در محدود? هشتمِ درست. - انواعِ فواصلِ موجود بینِ اصواتِ دیاتُنیکِ گام. - فاصله تُنیک تا اصواتِ کرُماتیکِ بالاتر در محدود? هشتمِ درست. - نیم پرده هایِ دیاتُنیک و کرُماتیک و اختلافِ آنها با یکدیگر.