نام پژوهشگر: محمداکبر ناصری

آسیب شناسی روایات تفسیری با عطف توجه به دو تفسیر نورالثقلین و الدر المنثور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 0
  محمداکبر ناصری   علی نصیری

موضوع پایان نامه : آسیب شناسی روایات تفسیری با عطف توجه به دو تفسیر نورالثقلین و الدرالمنثور ، است . این پایان نامه مشتمل است بر یک مقدمه و چهار فصل بدین شرح: فصل اول : به بررسی واژه شناسی ، تعداد روایات تفسیری در منابع فریقین ، اقسام روایات و معرفی اجمالی دو کتاب مذکور و روش شناسی آنها پرداخته است . در این فصل به این نتایج رسیدیم : 1 ـ تعداد دقیق روایات تفسیری مشخص نیست ولی حدود شصت هزار روایات تفسیری در منابع فریقین وجود دارد . 2 ـ روایات متواتر و واحد محفوف به قراین قطعی از نظر همگان در تفسیر حجت و در برابر ، روایات ضعیف و غیر معتبر فاقد حجیت اند اما در مورد روایات واحد معتبر اختلاف است . از نظر ما نظریه حجیت خبر واحد معتبر در تفسیر در غیر از اصول عقاید مورد پذیرش قرار گرفته است . 3 ـ و با بررسی دو تفسیر : نورالثقلین و الدرالمنثور، به این نتیجه رسیدیم که مولفان این دو تفسیر اقدام جدی برای آسیب شناسی روایات انجام نداده اند ، روایات جعلی ، اسرائیلی و ضعیف قابل توجهی در این دو تفسیر راه یافته است . فصل دوم : جایگاه و نقش روایات در تفسیر. در این فصل جایگاه روایات در تفسیر و حجیت روایات تفسیری پیامبر و اهل بیت و صحابه مورد بررسی قرار گرفته است. و به این نتیجه رسیدیم که روایات در تفسیر جایگاه والایی دارد و عده ای در این باره دچار افراط و تفریط شده اند . در این زمینه چهار دیدگاه وجود دارد: 1- عدم جواز تفسیر بدون سنت (سنت محوری) 2- عدم نیاز قرآن به روایات در تفسیر و نیازمندی آن در تعلیم (قرآن محوری و سنت مداری) 3- عدم نیاز قرآن به روایات (قرآن محوری) 4-ضرورت اهتمام به روایات در تفسیر قرآن (دوگانه محوری) با نقد بررسی ادله هر چهار دیدگاه ، دیدگاه دوگانه محوری یعنی ضرورت اهتمام به روایات در تفسیر ، را انتخاب نمودیم. و در مورد حجیت روایات تفسیری پیامبر ، اهل بیت و صحابه با ادله عقلی و نقلی حجیت اقوال پیامبر و اهل بیت را اثبات نمودیم و برای حجیت اقوال صحابه دلیلی نیافتیم و با توجه به سستی ادله مطرح شده به عدم حجیت سخنان صحابه قائل شدیم . فصل سوم : به باز کاوی آسیب ها و معیارهای نقد و بررسی روایات اختصاص دارد و این فصل به دو بخش آسیب ها و معیارهای نقد تقسیم شده و در بخش اول به بررسی آسیب های مربوط به سند و متن روایات پرداختیم. در پایان مبحث این نتیجه بدست آمد که روایات تفسیری با آسیب های گوناگون سندی و متنی مواجه اند. و فصل چهارم به آسیب شناسی روایات در تفسیر نورالثقلین و الدرالمنثور اختصاص یافته و برای هر یک از آسیب ها نمونه هایی ذکر شده و سپس به نقد و بررسی آن پرداخته شده است.