نام پژوهشگر: عبدالاحمد صداقت

بایدها و نبایدهای سیاسی حکومت اسلامی از دیدگاه فقهای امامیه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1388
  عبدالاحمد صداقت   حیات الله یوسفی

این رساله تحت عنوان بایدها و نبایدهای سیاسی حکومت اسلامی از منظر فقهای امامیه تدوین یافته است. تردیدی نیست که در هر نظام سیاسی- فکری بایدها و نبایدهای وجود دارد، بایدها و نبایدهای نظام مزکور را از کارشناسان و تئوری پردازان آن نظام فکری سیاسی باید پرسید. لذا حکومت اسلامی نیز از این قاعده بیرون نیست: کارشناسان و تئوری پردازان نظام سیاسی اسلام همان فقهاست. از منظر فقهای امامیه حکومت اسلامی قبل از هر چیز باید دارای ماهیت دینی و منطبق با باور ها و هنجارهای مورد قبول در جامعه اسلامی باشد. اما اینکه حکومت اسلامی از نظر شکل و ساختار باید چگونه باشد، در آموزه های فقهی- سیاسی امامیه توصیه ای خاصی نبست به آن وارد نشده است. از نظر فقهای امامیه آنچه مهم است عملکرد خدمتگذارانه حکومت اسلامی به اسلام و امت اسلامی است. هم چنین از نظر فقهای امامیه حکومت اسلامی باید تحت قیادت رهبری ولی فقیه جامع الشرایط قرار داشه باشد تا سیاست های اصولی حکومت اسلامی را بر اساس مبانی دینی و مصالح مادی و معنوی جامعه اسلامی تنظیم نماید تا جامعه اسلامی را به سعادت و کمال مطلوب هدایت نماید و از افتادن حکومت، این ودیعه و عهد الهی بدست نا اهلان جلوگیری شود. حکومت اسلامی نباید در رفتار و برخورد با حقوق مردم همانند دیگر حکومت های ظالم و مستبد رفتار نماید، نباید مردم را از حق تعیین سرنوشت، برخورداری از عدالت اجتماعی و سایر حقوق شهروندی شان محروم نماید. حکومت اسلامی در حوزه مسائل سیاست خارجی باید همانند حکومت رسول خدا و امام علی(ع) سیاست های خود در راستای دعوت جهانیان بحق و عدالت هدایت نماید. نسبت به ملل و کشورهای اسلامی سیاست وحدت گرا در راستای خنثی سازی سیاست های تفرقه افکنانه دشمنان پی ریزی نماید. حکومت اسلامی باید عزت و استقلال امت اسلامی را سرلوحه سیاست های خویش قرار دهد و از جنبش های اصیل اسلامی و دیگر نهضت های آزادی بخش حمایت نماید. حکومت اسلامی در روابط خود با کشورهای غیر اسلامی که با حکومت اسلامی تخاصم ندارد برخورد مسالمت آمیز داشته باشد و نسبت به تعهدات فی مابین ملتزم و پیمان ها پایبند باشد اما متقابلا با کشورهای که با حکومت اسلامی خصومت و دشمنی دارد رفتار مقابله به مثل داشته تا از سلطه و سیطره مستکبران بر مقدرات امت اسلام جلوگیری نماید هم چنین حکومت اسلامی باید در حد توان تلاش نماید به سلطه و اشغال سرزمین های اسلامی از سوی مستکبران خاتمه دهد. و اما نبایدهای سیاست خارجی در حکومت اسلامی، از نظر فقهای امامیه حکومت اسلامی نباید در حق دیگر ملل ظلم روا دارد یا به حکومت های ظالم کمک و همکاری نماید، سکوت در برابر روند بی عدالتی در روابط بین الملل و بی تفاوتی نسبت به ملل تحت ستم اموری است که از نظر فقهای امامیه جایز نیست. حکومت اسلامی برای رسیدن به مقاصد سیاسی حق ندارد متوسل به ترور های کور و غیر عقلایی شود که در آن جان و مال افراد بی کناه در معرض خطر واقع شود. از جمله اموری که حکومت اسلامی نباید بدان مبادرت ورزد مسئله مزاحمت و نادیده انگاشتن حقوق سفراء و نمایندگان سیاسی دیگر کشورها در کشور اسلامی است. همچنین حکومت اسلامی در شرایط جنگی حق ندارد اسیران جنگی را مورد شکنجه و آزار قرار دهد.