یکی از وظایف مهم قوه قضائیه در بند «5» اصل 156 قانون اساسی «اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین» است که بیش از سی سال از تصویب قانون فوق، قانون عادی آن به تصویب نرسیده است. تحقیق حاضر تحت عنوان «نقش قوه قضائیه در پیشگیری از وقوع جرم» با هدف شناسایی ظرفیت های قوه قضائیه در پیشگیری از وقوع جرم و نقاط قوت و کاستی های موجود انجام پذیرفته است. برای انجام این پژوهش ابتدا مفهوم لغوی و اصطلاحی جرم و پیشگیری و منابع و مراجع آن بررسی شد و سپس وظایف و سازوکارهای قوه قضائیه در زمینه پیشگیری از جرم به دقت مورد مطالعه قرار گرفت. این تحقیق دارای یک مقدمه، دو بخش و هر بخش دو فصل - و نتیجه گیری به شرح زیر می باشد. در فصل اول، مفاهیم جرم، پیشگیری و نهادهای آن بررسی شده است. فصل دوم انواع پیشگیری و منابع داخلی و بین المللی، فصول سوم و چهارم به ترتیب، ساختار و تشکیلات قوه قضائیه مرتبط با پیشگیری از جرم و ساز و کارهای پیشگیری اولیه، ثانویه و ثالثه در قوه قضائیه مورد بحث قرار گرفته است. برخی نتایج حاصله به شرح زیر می باشد: 1- برای بسیاری از دستگاه های دولتی و نهادهای عمومی نیز وظیفه پیشگیری از جرم پیش بینی شده است. 2- برخی از ساختارهای دستگاه ها از جمله قوه قضائیه باید اصلاح گردد. 3- از ظرفیت های موجود دستگاه قضایی به خوبی در پیشگیری استفاده نمی شود. پیشنهادهای تحقیق به شرح زیر است: 1- پیگیری لازم از سوی قوه قضاییه جهت تسریع روند تصویب لایحه پیشگیری از وقوع جرم 2- اصلاح قوانین دستگاههای اجرایی در زمینه پیشگیری از جرم. 3- تخصیص درصدی از بودجه دستگاهها یا درصدی از درآمدهای مالیاتی یا نفت به پیش گیری از جرم. 4 – اصلاح ساختار بعضی از بخشهای قوه قضاییه مانند دادسرا در زمینه پیش گیری از جرم 5- تشکیل کارگروهی در قوه قضاییه جهت شناسایی موانع استفاده از همه ظرفیت ها در پیش گیری از جرم. 6 - آگاه سازی مسئولان و کارکنان دستگاههای اجرایی نسبت به وظیفه آنها در مورد پیش گیری از جرم در پایان متذکر می شود که برای این پژوهش منابع زیادی مورد استفاده قرار گرفته که حدود شصت مورد آن در منابع و مآخذ ذکر شده است.