یکی از مسائل اجتماعی جامعه ما در سده اخیر، نحوه تعامل حاکمیت با شکاف های قومیتی بوده است. از جمله قسمت هایی از خاک کشورمان که نیاز به شناخت مطالبات هویتی و قومیتی به منظور در پیش گرفتن تعاملی کارآمد در قبال آن بوده است، منطقه آذربایجان می باشد. این تحقیق در پی دستیابی به شناختی کامل از مطالبات هویتی و قومیتی منطقه آذربایجان و راههای مدیریت و پاسخگویی به این مطالبات می باشد. از آنجائیکه این نوع از مطالبات در چند سال اخیر در بین هواداران تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز رخ می دهد، ما جامعه این هواداران را برای رسیدن به شناخت مطالبات هویتی و قومیتی این خطّه از کشورمان انتخاب کردیم. استفاده از تئوری لاکلائو و موفه و تئوری اکسل هونت و مشاهدات متعاقب، ما را به این نتیجه گیری و تایید نظری رسانید که وجود اختلال در شناسایی و در نتیجه بوجود آمدن ناامنی هویتی یعنی تهدیداتی که متوجه هویت یک گروه می شود و این تهدیدات متوجه پدیده های هویت سازی چون زبان، آداب و رسوم و تاریخ یک قوم یا گروه می گردد، عامل شکل گیری نوعی جنبش و مقاومت دربرابر عوامل ایجاد کننده این اختلال که مشخصا گفتمان مسلطِ ملی بوده است، گردیده است. و این جنبش درصدد رسیدن به حقوق هویتی و قومی خویش و بطور مشخص استیفای حقوق زبانی و در نتیجه رفع اختلال در شناسایی هویت قومی و گروهی خویش بوده است. با مطالعه و بررسی آراء و افکار امام خمینی (س) و قانون اساسی کشورمان، وجود بستری مناسب برای در پیش گرفتن الگوی سیاسی تکثرگرایی چندفرهنگی در قبال اقوام کشور و مشخصاً در قبال منطقه آذربایجان و مطالبات هویتی آن، مشخص گردید.

پژوهش حاضر با هدف گونه شناسی زائران مرقد امام خمینی (ره) و سنجش میزان رضایت سیاسی آنان طراحی و اجرا گردیده است . نوع تحقیق توصیفی و روش تحقیق حاضر پیمایش بوده است . جامعه آماری مورد بررسی شامل افراد بالای 18 سال بوده است که در ایام عادی به قصد زیارت مرقد امام ( ره ) در صحن داخلی مرقد حضور داشتند . حجم نمونه شامل 400 نفر است که به روش نمونه گیری غیر تصادفی از نوع نمونه در دسترس انتخاب شده اند . تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss انجام گردیده است علاوه بر توصیف سیمای اجتماعی زائران ، گونه شناسی زائران به وسیله دو متغیر پایگاه اجتماعی – اقتصادی و خاستگاه اجتماعی و از نظر سیاسی به وسیله مفهوم رضایت سیاسی انجام گردید. خاستگاه و پایگاه اجتماعی – اقتصادی بیشتر زائران متوسط بود ( 50.2% و 76.2% ) 26 درصد زائران با خاستگاه اجتماعی پایین در طول دوران پس از انقلاب از پایگاه اجتماعی - اقتصادی متوسط برخوردار گردیده اند . 56 درصد پاسخگویان میزان رضایت سیاسی عام متوسط به بالا داشته اند . بر اساس نتایج آزمون همبستگی پیرسون علی رغم عدم رابطه همبستگی بین خاستگاه و رضایت سیاسی ، بین پایگاه اجتماعی – اقتصادی و رضایت سیاسی رابطه همبستگی معکوس( 0.126 - ) معناداری ( 0.012) وجود دارد ؛ به این معنا که پاسخگویان با پایگاه پایین تر رضایت سیاسی بیشتری داشتند .