چکیده ریز افزایی ژنوتیپ¬های در حال انقراض انجیر به منظور حفظ ذخایر ژنتیکی به کوشش سیده طاهره شاه¬چراغی یکی از روش¬های تکثیر سریع و نگهداری گیاهان زراعی، گونه¬های کمیاب و گونه¬های در حال انقراض، کشت درون شیشه¬ای می¬باشد. این پژوهش با هدف ریزافزایی سه رقم انجیر در حال انقراض برگ¬چناری، دهدز و رونو انجام شد. جهت رفع آلودگی و تراوش ماده فنولی از غلظت¬های مختلف کلراکس و آنتی¬بیوتیک¬ و مواد آنتی¬اکسیدانتی استفاده شد. جهت پرآوری شاخساره و ریشه¬زایی شاخساره¬ها محیط کشت ms و ترکیبات مختلف تنظیم کننده¬های رشد گیاهی مانند ba، naa،iba و 2ip مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پیش تیمار 2 ساعته ریزنمونه¬های برگ در محلول آنتی¬بیوتیک تتراسایکلین و استفاده از 100 میلی¬گرم درلیتر آنتی¬بیوتیک سفتریاکسون در محیط کشت برای قطعات گره آلودگی -قارچی و باکتریایی را کنترل نمود. تراوش مواد فنولی در برگ توسط 100 میلی¬گرم در لیتر pg و در قطعات گره با 2 گرم در لیتر ذغال فعال کنترل شد. بیشترین تعداد شاخساره در هر ریزنمونه در محیط کشت ms غنی شده با 5/0 میلی¬گرم درلیتر ba و 2/0 میلی¬گرم درلیتر 2ip در رقم رونو (67/13) مشاهده شد که بطور معنی¬داری بیشتر از برگ¬چناری (08/8) و دهدز (8/2) بود. بیشترین درصد ریشه¬زایی (100%) در روش فروبری سریع ته شاخساره در شرایط برون شیشه¬ای در محلول iba در رقم دهدز و رونو بدست آمد زمانی که به ترتیب با 1000 و 2000 میلی¬گرم درلیتر iba تیمار و سپس در ماسه استریل کاشته شدند.