نام پژوهشگر: لاله دانش

شناخت خصوصیات آرایه های تزیینی هنر قرآنی (نمونه مورد مطالعه: قرآن عثمان بن وراق، قرن پنجم هجری)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده هنر و معماری 1392
  لاله دانش   الیاس صفاران

قرن پنجم هجری و دوره حکومت سلجوقی، آغاز دوره¬ای پربار در هنر¬های مربوط به کتاب¬آرایی ایرانی و اسلامی است. در این¬دوره قطع کتاب¬ها از عمودی به افقی تبدیل شده و به¬جای پوست از کاغذ استفاده شد. از کاتبان مشهور این¬دوره عثمان بن حسین ورّاق غزنوی است که نسخه¬های متعددی از قرآن را کتابت کرده است و از میان آنها یک نسخه کامل موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی در مشهد(466 هجری) و بخشی از یک نسخه دیگر در موزه توپقاپی استانبول (484 هجری) موجود می¬باشد. در این پژوهش با روش پژوهشی توصیفی و تحلیلی با ابزار اسنادی و میدانی با مطالعه و بررسی نسخه توپقاپی به شناسایی و تحلیل آن از نظر خوشنویسی و تزیینات کتاب¬آرایی پرداخته شد. این نسخه به خط کوفی و ثلث کتابت شده است و زیبایی، خلاقیت در نگارش، وضعیت فیزیکی سالم، تزیینات و صفحه¬آرایی این نسخه، آن¬را در شمار یکی از نُسَخ منحصربفرد قرار داده است. این نسخه از نظر باقی ماندن خط کوفی به¬منظور تزیین سرسوره¬ها و جزیی از آرایش قرآن¬ها، سرمشقی برای دوره¬های بعد محسوب می¬شود.