نام پژوهشگر: محمد رضا رونده

ساخت نقش برجسته های سفالین بر اساس نقوش سفال سراوان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - اصفهان - دانشکده هنرهای تجسمی و کاربردی 1392
  محمد رضا رونده   مهرنوش شفیعی

سفالینه¬های منقوش به عنوان نمادی ازهنرماندگار انسان همواره در دوران مختلف، از گذشته تا به حال مطرح بوده است. فرم ظروف همیشه به عنوان پایه اصلی در ایجاد فضای برای ایجاد نقوش بوده¬است تا هنرمند بتواند نقوش خود را بر روی سطح آن پیاده کند. نقوش به عنوان عناصراصلی تزئینی در سفالینه¬ها نمایانگر مفاهیمی چون اعتقادات، باورها اندیشه ها، تمایلات، آرزوها و نشان¬دهنده اصول فنون و مهارت¬های هنری بوده¬است. بدون شک بعضی ازتکنیک¬ها در دوره¬های مختلف در بین سفالگران رایج شده¬است. اماویژگی تکنیکی و نقوش سفالینه های سراوان چیست؟ قدمت این نقوش به چه زمانی می رسد؟ وچگونه می توان از این نقوش در ساخت نقش برجسته سفالی استفاده کرد؟ و این¬گونه به نظر می¬رسد که نقوش به یک¬باره وارد هنر سفالگری یک منطقه نمی¬شود وهرکدام ازاین نقوش دارای یک دوره¬ی زمانی می¬باشند که از تقدم و اولویتی خاص نسبت به¬هم برخوردار هستند. بررسی نقوش سفال کلپورگان¬ و همچنین سفالینه¬های دوره¬های پیش ازتاریخ تا اسلامی متاٌخرومعاصردرسراوان کمک خواهدکرد تا باورها وعقاید، فرهنگ بلوچ را بیشتر بشناسیم و تاثیرات شرایط محیط¬را بر روی این سفالینه¬ها را بیش از این مورد بررسی قرار دهیم. گردآوری، این تحقیق یک تحقیق کاربردی است که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده و اطلاعات به روش میدانی و اسنادی جمع آوری و مورد تجزیه تحلیل کیفی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که نقوش و تکنیک¬های بکار رفته بر روی سفالینه¬ها منطقه سراوان به نظر می رسد برگرفته از درخت داز باشد درختچه دازبیشترین تاثیر را در ایجاد نقوش بر روی سفالینه های عشایری منطقه سراوان را داشته است ، و در دوره های مختلف از چرخ سفالگری برای ساختن سفالینه ها استفاده می شده است ولی به مرور زمان و با وارد شدن ظروف فلزی به منطقه تولید این سفالینه ها متوقف شده و محدود به نیاز در خانه و توسط زن خانه ساخته می شده است ،همچنین با گاهنگاری صورت پذیرفته روی سفالینه های منطقه سراوان می توان گفت که سفالینه های عشایری مربوط به دوران اسلامی متاخر باشد و از قدمتی تقریبا چندصد ساله برخوردار می باشد. ودیگر اینکه این سفال در تمام سطح منطقه سراوان به صورت پراکنده وجود دارد . با این وجود می شود نقش برجسته¬هایی با شیوه¬ی جدید متناسب با فضای منطقه بر اساس نقوش روی سفال ساخت .