نام پژوهشگر: لیدا شبرند

نقد و بررسی تشبیه در غزل های شاپور تهرانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده زبان و ادبیات فارسی 1393
  لیدا شبرند   محمد امیر مشهدی

آقا شاپور تهرانی پسر خواجه خواجگی از شاعران استاد سده¬ی یازدهم و از رجال معروف هند در عهد فرمانروایی گورکانیان بود. وی از یک خاندان بزرگ و اصیل تهرانی است. در آغاز جوانی با تخلص " فریبی"شروع به شاعری کرد. اما بعد از آن که به هند رفت "شاپور" تخلص نمود.شاپور شاعر استادی است که به سنت خانوادگی تربیت ادبی کافی یافته و با اثرهای مشهور استادان سخن، چنان که از قدیم معمول بود، آشنا شده بود و چون شاعری آغاز کرد از این آشنایی های کسبی برای تایید و تحکیم استعداد فطری بهره برگرفت و از این راه به خلق اثرهای زیبا دست یافت. از آن جا که شعر بدون عنصر خیال، از دایره¬ی شعر بودن خارج می شود؛ اما کاربرد این عنصر در شعر شاعران متفاوت است. شاپور تهرانی از جمله کسانی است که این عناصر به گونه¬ای هنری در دیوانش به کار رفته است. در بین تشبیهاتش تشبیهات مفصل، اضافه ی تشبیهی، حسی به حسی، مفرد به مفرد و مفروق در انواع خود بالاترین بسامد را به خود اختصاص داده¬اند.در این پایان نامه " نقد و بررسی تشبیه در غزلیات شاپورتهرانی" در سه فصل مورد مطالعه قرار می گیرد. فصل اول: تعاریف وکلیات شامل: سیر علوم بلاغی، بیان، صور خیال، شرح حال شاپور تهرانی و سبک هندی. فصل دوم: تشبیه شامل: بررسی انواع تشبیه و جایگاه هر یک در غزلیات شاپور. فصل سوم: مواد تشبیه شامل: تحلیل و بررسی مواد تشبیه از لحاظ عناصر به کار رفته در طرفین تشبیه( مشبه و مشبه به) که شامل چهارده بخش است.