نام پژوهشگر: راهله انصاری پور

پرورش گل سرخ (روایتی از زندگی دانش آموزان در مدرسه: خلاقیت یا احساس حقارت)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1392
  راهله انصاری پور   بهروز مهرام

برنامه درسی قصد شده در نظام آموزش و پرورش، مبتنی بر مبانی فلسفی، روان شناختی، جامعه شناختی و تاریخی است که غایتهای آن بر اساس ویژگی‏های مراحل مختلف رشد، به هدفهای مقطعی(دوره ای) تبدیل می‏شود. دوره‏ی دبستان که بر اساس نظریه‏های رشد روانی ـ اجتماعی، مرحله‏ی بروز و توسعه خلاقیت نامیده شده است، مرحله‏ای است که اگر عناصر برنامه درسی قادر به تکوین فنی خلاقیت نشوند، احساس حقارت را در کودک ایجاد می‏نماید. این دوره از آن جایی که درگام ورود به مرحله هویت(پاسخ به کیستی نوجوان) است، دوره‏ای مهم تلقی می‏شود. با توجه به این مهم، مطالعه حاضر به شیوه‏ی پویشی روایتی انجام شد. تلفیق زیست نگاری و خود زیست نگاری و ادغام تجارب و مشاهدات با روایت‏های دانش‏آموزان، معلمان، مدیر و سایر کارکنان مدرسه؛ راهی بود تا اطمینان از وقوف به زوایای مکنون و کنج‏های ناکاویده را بیشتر نماید. استفاده از فرایندهایی مانند سه سویه سازی و اعتبار اجماعی نیز به منظور اطمینان بیشتر از عدم سقوط به ورطه‏ی شهود گرایی مورد استفاده قرار گرفت. تلاش برای استفاده از هنر ادبیات و ارائه‏ی محصول به مثابه‏ی رمانی داستان گونه، راهی برای نافذ کردن پیامی بود که با مجموعه‏ی اهداف پژوهش که توصیف و تبیین و کشف دانسته شده‏اند، همخوان است. گزارش مطالعه در سه بخش ارائه شده است: بخش نخست را که باید بیشتر مقدمات دانست؛ مشتمل بر چهار فصل به کجا چنین شتابان(به منظور بیان دغدغه و مسأله‏ی تحقیق)، پیله‏ی ابریشم: مهد پرورش پروانه‏ها(معرفی قلمرو مطالعه)، آن سوی نقاب هنرپیشگان(معرفی هویت پژوهشگر) و نی لبک: حکایت گر دلواپسی‏ها(به منظور معرفی پژوهش روایتی) است. رسالت بخش دوم، در تبیین عناصر چهارگانه برنامه درسی و نقش آنها در شکل دهی خلاقیت و یا احساس حقارت در مخاطبان مقطع ابتدایی بوده و چهار فصل عقربه قطب نما: ناجی ناخدا(عنصر هدف)، گل سرخ یا خر زهره(اشاره به یادگیرنده و فرایند یاد دهی و یادگیری)،‏اش خاله(عنصر محتوا) و وارونگی تربیتی(جایگاه ارزشیابی در نظام برنامه درسی موجود) را شامل شده است. بخش سوم نیز با هدف ارائه‏ی مدرسه‏ای مطلوب برای توسعه خلاقیت و ظرفیت‏های مکنون ارائه شده و عنوان تنها فصل آن " اتوپیای تربیتی: گامی در راه نرفته" گزینش شده است.