همانگونه که هویت زبانی، عزت نفس، درک متقابل و انگیزه براکتساب زبان گفتاری تأثیر می گذارد، مهارت خواندن نیزمتأثرازعوامل عاطفی وروانشناختی است (براون،2001). یکی ازاین عوامل عاطفی باورهای خودکارآمدی است. افراد با دانش ومهارت یکسان براساس باورهای خودکارآمدی متفاوت، ممکن است عملکردی ضعیف، عادی یا فوق العاده داشته باشند(بندرا، 1993). باورهای خودکارآمدی یک فراگیر- باورهای فرد درباره توانمندی های خود درقادربودن به یادگیری یا ازعهده انجام کاری برآمدن- نقش بسیاراساسی درموفقیت وی ایفا می کند (بندرا، 1986). تحقیق حاضر، تأثیر روش های جایگزین سنجش درک مطلب برباورهای خودکارآمدی درخواندن زبان آموزان ایرانی را مورد بررسی قرارداده است. در این رویکرد، روش هایی شامل متناظرسازی، پرکردن جاهای خالی، آزمون سی (c-test) ، ویرایش ومرتب سازی به عنوان روش هایی جایگزین برای روش های مرسوم ازقبیل سوالات چندگزینه- ای یا سوالات تشریحی درنظرگرفته شد. 77 نفرازدانش آموزان پایه دوم مقطع متوسطه درشهرزنجان ازمیان چهارکلاس درس انتخاب شدند. .ابزارگردآوری اطلاعات درتحقیق حاضر، پرسشنامه خودکارآمدی درخواندن بودکه براساس سه پرسشنامه مرتبط - نظامی ، شوارزروجروزلم(1996)، جینکس ومورگان (1999) و هرویتز(1988) – تهیه گردید(جهت اطلاع ازجزییات بیشتربه فصل سه مراجعه شود). پرسشنامه طراحی شده حاوی20 پرسش ازنوع لیکرت پنج درجه ای بود که خودکارآمدی زبان آموزان دردرک مطلب رااندازه گیری می کرد. همچنین، از آزمون کت (ket) جهت بررسی همگونی افراد شرکت کننده استفاده شد. به علاوه، یک آزمون درک مطلب که توسط خود محقق تهیه و تدوین شده است جهت اندازه گیری عملکرد زبان آموزان درپایان آزمایش استفاده گردید. آزمون مذکور، جهت اطمینان ازپایایی وروایی برروی 25 فراگیر پایلوت گردید.ابتدا، اهل فن ومتخصص روایی آن راتآیید کرده و سپس ضریب کرانباخ جهت اطمینان ازپایایی آن محاسبه گردید. براساس سه سوال اساسی تحقیق، نتایج حاصله از تحلیل آزمون تی نشان داد که فراگیران ازباورهای خودکارآمدی مطلوبی در درک مطلب متون کتاب درسی زبان انگلیسی بر خوردار هستند. بااین حال، یافته های تحقیق نشان داد استفاده ازروش های ارزشیابی جایگزین تآثیر قابل توجهی برباورهای خودکارآمدی فراگیران ندارد .لیکن، نتایج حاصله، حاکی ازتآثیرمطلوب روش های جایگزین سنجش درک مطلب بر عملکرد فراگیران درآزمون درک مطلب براساس متون کتاب درسی زبان انگلیسی پایه دوم متوسطه در ایران بوده است.