به کار بردن راه کارهای تغذیه ای صحیح برای رشد و سلامت بهتر گوساله ها از اهمیت خاصی برخوردار است. لذا آزمایش حاضر به منظور بررسی اثر مخلوط اسانس گیاهان آویشن، پونه و رزماری و مخلوط پسماند آنها بر بازده رشد، سن از شیرگیری و متابولیت های خونی گوساله های هلشتاین انجام شد. برای این منظور 60 راس گوساله ی نر و ماده هلشتاین با میانگین وزن تولد 5±40 کیلوگرم از سه روزگی در قالب یک آزمایش فاکتوریل 3×2 بر پایه طرح کاملا تصادفی مورد آزمایش قرار گرفتند. گروه های آزمایشی عبارت بودند از: 1- گروه دریافت کننده خوراک آغازین بدون افزودنی (کنترل)، 2- گروه دریافت کننده خوراک آغازین پایه به همراه نسبت مساوی از اسانس سه گیاه دارویی (آویشن، پونه و رزماری به میزان 300 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم ماده خشک) و 3- گروه دریافت کننده خوراک آغازین پایه به همراه نسبت مساوی از پسماند عصاره گیری سه گیاه دارویی (آویشن، پونه و رزماری به میزان50 گرم به ازاء هرکیلوگرم ماده خشک) جیره استارتر از روز 7 تا زمان از شیر گیری مصرف شد و پس از آن تمام گوساله ها با جیره بدون اسانس یا پسماند تا حدود 4 ماهگی تغذیه شدند. سن از شیرگیری براساس رسیدن به مصرف 1000 گرم ماده خشک در سه روز پیاپی تعیین شد. پس از آن گوساله ها با دو روش از شیر گیری تدریجی و ناگهانی از شیرگرفته شدند. بنابراین تا زمان شیرگیری 3 تیمار و پس از آن 6 تیمار بود. میزان خوراک مصرفی روزانه، وزن روزانه، اسکور مدفوع هفتگی و همچنین وزن به فاصله یک ماه و دو ماه پس از تولد ثبت شد. نمونه های خون جهت تعیین غلظت برخی از پارامترهای خونی در چهار روز از شیرگیری گرفته شد. نتایج به دست آمده نشان داد که مصرف اسانس ها و پسماند گیاهان دارویی میانگین افزایش وزن روزانه، مصرف ماده خشک و همچنین ضریب تبدیل غذایی را در مقایسه با گروه کنترل بهبود داد (0/05>p). سن از شیرگیری در گروه اسانس و پسماند نسبت به گروه کنترل کمتر بود(0/05>p). همچنین وزن از شیرگیری در گروه اسانس به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل بود (0/05>p). اما با گروه پسماند تفاوت معنی داری نداشت. وزن یک ماه بعد از شیرگیری تحت تاثیر مصرف اسانس و پسماند قرار گرفت و بهبود یافت (05/0>p). وزن دو ماه بعد از شیرگیری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. تیمار اسانس و شیرگیری تدریجی باعث افزایش عددی میزان گلوکز خون و کاهش عددی میزان کلسترول خون نسبت به سایر تیمارها شد. اما تفاوت ها معنی دار نشد (0/05<p). مصرف اسانس و از شیرگیری ناگهانی باعث کاهش معنی دار میزان ast در روز اول از شیرگیری نسبت به تیمار کنترل و از شیرگیری تدریجی شد (0/05>p). مکمل های گیاهی تأثیر معنی داری بر میزان تری گلیسرید خون گوساله ها نداشت و از شیرگیری ناگهانی باعث کاهش معنی دار میزان تری گلیسرید نسبت به از شیرگیری تدریجی شد (0/05>p). بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده، می توان گفت استفاده از اسانس و پسماند گیاهان دارویی آویشن، پونه و رزماری سبب بهبود عملکرد و کاهش سن از شیرگیری در گوساله های هلشتاین گردید.