نام پژوهشگر: زهرا صفرنژاد

مقایسه گزارش شمائل و خصائل نبوی در بررسی دو کتاب الشمائل النبویه ترمذی و سنن النبی طباطبایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1383
  زهرا صفرنژاد   صادق آئینه وند

از میان بخش¬های مختلف تاریخ¬¬نگاری اسلامی، سیره¬نگاری به عنوان پیش درآمد و منشأ پژوهش-های تاریخی، منزلت و مکانت ویژه¬ای به خود اختصاص داده است. در پیدایش و رشد سیره¬نویسی، شناخت و عمل به سیره و سنت پیامبر(صلی الله علیه و آله) - به عنوان دومین منبع حکمی مسلمانان- عامل مهم و اصلی بوده است. توصیف شکل و سیمای ظاهری رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مانند سیره رفتاری آن حضرت برای مسلمانان اهمیت فراوانی داشته است. بدین سبب همواره علمای مسلمان اهتمام ویژه به شمائل¬نگاری ایشان داشته¬اند. از قرون نخستین تا دوران معاصر، در بین کتاب¬های موجود اهل سنت، در این موضوع، کتاب "شمائل النبی" ترمذی و در بین کتاب¬های موجود شیعه کتاب "سنن النبی" علامه طباطبایی قابل ذکر است، که این دو اثر مهم به بیان شمائل پیامبر(صلی الله علیه و آله) یعنی ویژگی¬های ظاهری پیامبر(صلی الله علیه و آله) و همچنین سیره¬ رفتاری ایشان پرداخته¬اند. نخستین مرحله در شناخت سیره¬ی نبوی، بررسی و ارزیابی منابع و مآخذ سیره است که تاکنون در این باره تلاش¬های فراوانی صورت گرفته، اما هنوز ابعاد ناشناخته ای وجود دارد که لازم است مورد بازشناسی قرار گیرد. یکی از این ابعاد، شناخت دقیق و علمی کتب شمائل از جمله کتب فوق¬الذکر است. یکی از مهم¬ترین اقدامات، بررسی مقایسه¬ای آثار جهت نائل آمدن به شناخت و فهم آن¬ها می¬باشد. آنچه مقرر است در این پایان¬نامه به آن پرداخته شود بررسی تطبیقی دو اثر "شمائل النبی" ترمذی و "سنن النبی" علامه طباطبایی است که با هدف تبیین برخی ابعاد شمائل¬نگاری از رهگذر مقایسه دو کتاب فوق نگاشته شده است. نتیجه¬ی بررسی محتوای دو اثر، مبین نکات اشتراک و افتراق شمائل¬نگاری در دو کتاب و اعتباریابی دو اثر است.