نام پژوهشگر: مریم ریاحی ماه

بررسی محیط تشکیل کانسار فلوئوریت دامغان (جنوب آرسک) با استفاده از مطالعات میانبارهای سیال
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم پایه دامغان - پژوهشکده علوم زمین 1393
  مریم ریاحی ماه   علی اکبر حسن نژاد

کانسار فلوئوریت دامغان در 30 کیلومتری غرب دامغان و در بخش جنوبی زون البرز شرقی در جنوب کوه¬های آرسک و شمال گسل عطاری واقع شده است. این منطقه در مختصات جغرافیایی به عرض "43 5 ?36 شمالی و در طول "59 59 ?53 شرقی واقع شده است. این کانسار در عضو1 میلا واقع شده که اکثرا دولومیتی همراه با میان لایه¬های مارنی و شیلی زرد رنگ به سن کامبرین میانی می¬باشند. کانی¬سازی فلوئوریت عمدتا به رنگ سفید و به مقدار کمتر به رنگ بنفش، به صورت رگه¬ای و شکافه پرکنی انجام شده است. همراه با کانی¬سازی فلوئوریت، کانی¬های سولفیدی از جمله: گالن، پیریت، کالکوپیریت، کوولیت و هم¬چنین کانی-های سروزیت، هیدروکسیدهای آهن، کلسیت و باریت نیز قابل مشاهده می¬باشند. بر اساس داده¬های ریز دماسنجی انجام شده بر روی میانبار¬های سیال فلوئوریت¬های سفید و بنفش، دامنه دمای همگن شدگی از 100 تا 360 درجه سانتی¬گراد، و دامنه شوری سیال کانی¬ساز از 2/0 تا 2/15 معادل درصد وزنی نمک طعام در تغییر است. چگالی سیال در محدوده 6/0 تا 1 گرم بر سانتی¬متر مکعب قرار دارد. بر اساس تصویر uv که از مقاطع دوبرصیقل فلوئوریت گرفته شد و آنالیز ft-ir که تایید کننده آن است محلول به وجود آورنده کانسار فلوئوریت دامغان علاوه بر h2o و گروه¬ oh احتمالا حاوی هیدروکربن¬های آلیفاتیک مانند متان نیز بوده است. همچنین اطلاعات مربوط به عناصر نادر خاکی کانی فلوئوریت، نشان دهنده شرایط احیایی و کم اکسیژن محیط ته نشست ماده معدنی می¬باشد. شواهد صحرایی و آزمایشگاهی به دست آمده حاکی از آن است که به احتمال قوی کانسار فلوئوریت دامغان حاصل اختلاط یک سیال گرمابی با یک سیال سازندی است که پس از احیا شدگی و رخداد فرآیند جوشش باعث نهشت کانی فلوئوریت و کانی¬های همراه شده است.