نام پژوهشگر: مصطفی شوقی

مطالعه پتانسیل آلودگی آبخوان آب شرب زنجان با استفاده از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1393
  مصطفی شوقی   عباسعلی زمانی

شناسایی و تهیه نقشه پهنه بندی منطقه های آسیب پذیر آبخوان امری ضروری می¬باشد و به عنوان یک ابزار مدیریتی بسیار کارآمد برای جلوگیری از آلودگی¬های آبخوان¬ محسوب می شود. یکی از کاربردی ترین روش¬های تهیه نقشه پهنه بندی منطقه¬های آسیب پذیر استفاده از روش دراستیک در محیط نرم افزارarcgis 10.2 می¬باشد. در کار حاضر نقشه آسیب پذیری آبخوان آب شرب زنجان تهیه شده است. آبخوان شهر زنجان در استان زنجان و بین دو شهرستان زنجان و ابهر واقع گردیده است. در این مدل با همپوشانی رستری 7 لایه¬ی عمق آب زیرزمینی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، نوع خاک، توپوگرافی، اثر منطقه غیراشباع و هدایت هیدرولیکی در محیط gis، یک نقشه شاخص دراستیک بدست می آید. این شاخص برای آبخوان زنجان بین 59 تا 136 بود و نقشه آسیب پذیری منطقه با استفاده از رتبه بندی بالوشا در رتبه های 1-4 قرار گرفت. منطقه¬های واقع در رتبه 1 (حدود 70/75 درصد) بدون خطر آلودگی و منطقه¬های واقع در رتبه 2 (حدود72/22 درصد) دارای خطر آلودگی خیلی کم می¬باشند. منطقه¬های واقع در رتبه 3 (حدود 25/1 درصد) دارای خطر آلودگی کم و منطقه¬های واقع در رتبه 4 (حدود 33/0 درصد) دارای خطر آلودگی به میزان کم تا متوسط می¬باشند. همچنین نقشه آسیب پذیری منطقه با استفاده از رتبه بندی آلر در رتبه های 2-3 قرار گرفت. منطقه¬های واقع در رتبه 2 دارای خطر آسیب¬پذیری کم (حدود 82/93 درصد) و رتبه 3 دارای خطر آلودگی به میزان کم تا متوسط (حدود 18/6 درصد) می¬باشند. از نظر کاربری اراضی، حدود 40 درصد منطقه دارای زراعت دیم، حدود 50/23 درصد منطقه دارای مخلوط دیم و مرتع و حدود 55/14 درصد منطقه دارای زراعت آبی بوده که عمده این منطقه¬ها دارای خطر آسیب¬پذیری خیلی کم می¬باشند. پهنه بندی آبخوان زنجان نشان داد که بیش¬تر مساحت این آبخوان، در خطر آلودگی کم قرار داشته و فقط قسمت کوچکی در شمال غرب منطقه مورد مطالعه دارای خطر آلودگی کم تا متوسط می¬باشد.