پادشاهی اشکانی حکم مجموعه ای از ایالات متعدد خراجگذار و نیمه مستقل را داشت، که حول مرکزی جمع شده بودند. درجه تابعیت، شهربان های متعدد و پادشاهی های گوناگون با حکومت مرکزی متفاوت بود، پادشاهی های محلی، تشکیلات اداری و نیروی نظامی مستقل خود را داشتند. همچنین در این دوره، شهرهای یونانی یا پولیس ها نیز خودمختاری و تشکیلات داخلی خود را حفظ کرده بودند. با اینکه برخی از شاهان اشکانی به منظور تحکیم مبانی قدرت مرکزی دست به اصلاحات زدند، اما با ازدیاد امتیازات سیاسی بزرگان و اشراف پارتی، از قدرت پادشاه کاسته شده بود و نتیجه ای حاصل نشد.اردشیر،موسس ساسله ساسانی، پس از به دست آوردن تاج و تخت، با دو ویژگی توانست بر استحکام حکومت مرکزی بیفزاید، تضعیف قدرت ایالات، از بین بردن شهرهای خودمختار و دیگر دین رسمی. همچنین برای تضعیف قدرت نجبا اقطاعات هر یک از واسپوهرگان را برخلاف عهد اشکانیان که در یک نقطه جمع بود، در تمام مملکت پراکنده نمود.تشکیلات حکومتی و دستگاه اداری دولت تازه تاسیس ساسانی کم و بیش از حکومت اشکانی اقتباس شده و همان تقسیم بندی ایالات دوره پارتی باقی مانده بود، اما پادشاهان اولیه ساسانی تشکیلات اداری مملکت را دارای ثبات کاملی کردند، به این معنی که رشته محکمی بین حکومت های ولایتی و دولت مرکزی برقرار کردند. این تحول مستلزم ایجاد تشکیلات اداری مناسب برای اداره کشور بود، که به مرور زمان، مسیر تکاملی خود را طی کرد و تشکیلات مذهبی، مالی و اداری، نظم و ترتیب خاصی یافتند. در این پژوهش سعی می شود ضمن بررسی تشکیلات حکومتی و نظام اداری دولتهای اشکانی و ساسانی و تاثیر آن بر شکل گیری طبقات اجتماعی به تاثیر دین رسمی بر نحوه حکومت آنها، نیز پرداخته شود.