نام پژوهشگر: امیررضا احمدیان

بررسی رسوب شناسی و محبط رسوبی و میزان فرسایش رسوب حوزه آبخیز سد خاکی میغان در شمال شاهرود
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود - دانشکده علوم پایه 1393
  امیررضا احمدیان   محمدجواد موسوی

در این پایان نامه،رسوب شناسی و محیط رسوبی و میزان فرسایش در حوضه آبریز سذ میغان واقع در شمال شاهرود مورد مطالعه قرار گرفته است.حوضه مورد بررسی در زون رسوبی – ساختاری البرز شرقی به مختصات ?36?^? ?36?^ 00عرض شمالی و 55^? 1^ 41 طول شرقی واقع شده است. ارتفاع حوضه مزبور از سطح دریا1510 متر می باشد.در ناحیه مورد بررسی سنگها و واحدهای لیتولوژیک عمدتا از نوع سنگ آهک،مارن،شیل،سیلتستون و کنگلومرا می باشند.همچنین در کنار این واحدهای لیتولوژیک نهشته های آبرفتی قدیمی (q)t1و نهشته های آبرفتی جدید(q)t2 به همراه نهشته های رودخانه ای عهد حاضر(qal) رخنمون دارد که همگی منشا تولید و تامین رسوب در حوضه می باشند.درمطالعات فیزیوگرافی ضرایب مختلفی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.منطقه مذکور دارای شیب بالا بوده و اغلب نقاط دارای ارتفاع زیاد می باشد.حوضه دارای شبکه زهکشی نسبتا زیاد و گسترده ای است.هدف از بررسی این پارامتر حداکثر و حداقل ارتفاع بوده به طوری که حداقل ارتفاع در حوضه مورد مطالعه m 1124و حداکثر ارتفاع m 3245برآورد گردید.در این حوضه رخساره های gmm (گراول با طبقه بندی توده ای و چهار چوب ماتریکسی(،gmg (گراول با طبقه بندی تدریجی و زمینه ماتریکسی)، gh(گراول با طبقه بندی افقیدانه افزون)، sm (ماسه با طبقه بندی توده ای)، sp (ماسه با طبقه بندی مورب) ،fi (گل و سیلت و ماسه لامینه ای)، fm (سیلت و گل توده ای) تشخیص داده شد. در بررسی خصوصیات ژئومورفولوژی میزان آورد رسوب در حوضه برآورد گردید. به منظور اجرای برنامه های حفاظت خاک و تعیین روشهای مبارزه با فرسایش و کاهش رسوب زایی همچنین محاسبه و طراحی دقیق حجم در احداث سدهای مخزنی ضرورت دارد . حجم کل میزان تولید رسوب سالانه در یک حوضه آبریز نیز ارزیابی و برآورد گردد در محدوده طرح مطالعاتی وجود سد خاکی میقان اهمیت ویژه ای به برآورد میزان فرسایش در رسوب زایی در این حوضه داده است.طی دهه های گذشته از روشها و مدلهای مختلفی برای تعیین نرخ فرسایش پذیری در سطح حوضه های آبریز درسراسر دنیا استفاده گردیده است که گاها نتایج به دست آمده از این روشها بعضا متفاوت و غیر قابل بوده است . از جمله روشهایی که می توان به آن اشاره نمود مدلهای شاهوه ای،تجربی(fsm-musle – slem sa ) ، (psiac epm –fao)،استدلال و فرایندی (evrosem guest–wepp) اشاره نمود که هر کدام با توجه به نوع آب و هوا،سادگی روش مطالعه،قابل استفاده بودن روش–وجود یا عدم وجود اطلاعات برای آن روش مورد استفاده قرار می گیرند. برای ارزیابی میزان فرسایش و رسوب دهی حوضه آبریز سد خاکی میقان و بررسی فاکتورهای 9 گانه مدل mpsiac مطالعات صحرایی و پیمایش صحرایی برای تعیین نقاط کنترل و نمونه برداری،مطالعات ازمایشگاهی و آنالیز داده های ماهواره ای با استفاده از نرم افزار های arcview و arc map انجام شد.در مرحله بعدی عوامل 9 گانه موثر در فرسایش حوضه آبریز شامل زمین شناسی–خاک شناسی–اقلیم رواناب–توپوگرافی–پوشش گیاهی–کاربری اراضی–فرسایش سطحی و فرسایش رودخانه ای مورد بررسی قرار گرفت و براساس مدل mpsiac ارزش گذاری شده و سپس میزان رسوب زدایی در حوضه محاسبه گردید .میزان تولید رسوب در این حوضه 16.31 تن در سال در هکتار برآورد شد و جزو کلاس فرسایشی 5 (دخیلی زیاد ) می باشد.این میزان تولید رسوب در این ناحیه احداث سد خاکی میقان را توجیه می کند.