سیل، یکی از مهم¬ترین و مخرب¬ترین خطرات طبیعی است که زندگی انسان¬ها را تهدید می¬کند. بررسی عوامل افزایش تولید رواناب و ایجاد سیلاب نظیر تغییر کاربری اراضی و توسعه شهری، امری ضروری است. در یک حوزه آبخیز با توسعه شهرسازی، سطح نفوذناپذیر حوضه افزایش می¬یابد که افزایش حجم رواناب و دبی اوج سیلاب را به دنبال دارد. در این مطالعه سعی شد تأثیر تغییرات کاربری اراضی و توسعه شهری بر روی پاسخ هیدرولوژیک و سیل¬خیزی طی سال¬های 1371 تا 1392 برای حوزه¬های آبخیز مجاور هم طرقبه و دهبار که در بالادست کلان¬شهر مشهد قرار دارند و از نظر شرایط فیزیکی و اقلیمی مشابه هستند، مقایسه وارزیابی گردد. بدین منظور تعداد 12 واقعه بارش- رواناب همزمان در دو حوزه انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند که نتایج نشان¬ می¬داد که مقادیر نمایه نفوذپذیری خاک، ارتفاع رواناب، ضریب رواناب و دبی پیک ویژه در اکثر رویدادها در حوزه طرقبه بیشتر از دهبار است. طبق نتایج حاصله از آزمون¬های نکویی برازش ¬کلموگروف- اسمیرنوف و کای-اسکوئر، توزیع آماری دیگوم، به عنوان بهترین توزیع برای برازش داده¬های دبی حداکثر لحظه¬ای ایستگاه-های حصار و گلستان تعیین شد. برای بررسی وضعیت کاربری اراضی منطقه و روند تغییرات آن نقشه¬های کاربری اراضی در 3 مقطع زمانی سال¬های 1992، 2001 و 2013 با به¬کارگیری تکنیک سنجش از دور و در محیط نرم¬افزار idrisi تهیه شدند. تغییرات قابل ملاحظه¬ای در هر یک از انواع طبقه¬بندی کاربری¬های اراضی در طول بیش از دو دهه در منطقه مورد مطالعه رخ داده است که بر این اساس مساحت باغات و زمین¬های کشاورزی در هر دو حوزه دهبار و طرقبه، روند کاهشی را نشان می¬دهد، درحالی که مساحت مراتع و اراضی بایر و همچنین کاربری مناطق توسعه¬یافته و شهری رو به افزایش بوده است. همچنین بیشترین شیب تغییرات در دوره زمانی مورد مطالعه، مربوط به طبقه کاربری مناطق توسعه یافته و شهری حوزه طرقبه و به¬ویژه طی بازه دوم زمانی یعنی سال¬های 2001 تا 2013 است، در حالی¬که در این دوره، روند افزایشی این طبقه کاربری در حوزه دهبار شیب ملایم و تقریباََ ثابتی را دنبال کرده است.