این پژوهش به منظور بررسی اثر عصاره الکلی و آبی گل راعی بر صفات عملکردی، فراسنجه¬های بیوشیمیائی خونی و جمعیت میکروبی روده کور جوجه¬های گوشتی آلوده با اشرشیاکلی در قالب یک آزمایش درون¬تنی و دو آزمایش برون¬تنی انجام گرفت. در آزمایش اول هدف تعیین اثر ضدمیکروبی عصاره الکلی و آبی گل راعی در شرایط آزمایشگاهی به روش حداقل غلظت ممانعت از رشد (mic) بود. نتایج این آزمایش نشان داد که عصاره الکلی گل راعی در بیشترین غلظت مورد آزمون (500 میکروگرم در میلی¬لیتر) به طور کامل مانع رشد باکتری¬های گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس، انتروکوکوس و لاکتوباسیل گردید هرچند عصاره آبی گل راعی بر رشد باکتری¬های گرم مثبت و عصاره¬های الکلی و آبی گل راعی بر رشد باکتری¬های گرم منفی اثری نداشتند. در آزمایش دوم هدف مطالعه اثر عصاره¬¬های آبی و الکلی گل راعی بر عملکرد، اجزای لاشه و فراسنجه¬های بیوشیمیایی خون جوجه¬های گوشتی بود. در این آزمایش که به مدت 42 روز به طول انجامید از تعداد 280 قطعه جوجه گوشتی نر یکروزه راس 308 در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 7 تیمار آزمایشی، 4 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی استفاده شد. تیما¬های آزمایشی شامل: تیمار1(شاهد): جیره پایه، تیمار2: جیره پایه + ppm150 عصاره الکلی به ازای هر کیلوگرم جیره تیمار3: جیره پایه + ppm300 عصاره الکلی به ازای هر کیلوگرم جیره، تیمار 4: جیره پایه + ppm450 عصاره الکلی به ازای هر کیلوگرم جیره، تیمار5: جیره پایه + ppm150 عصاره آبی به ازای هر کیلوگرم جیره، تیمار6: جیره پایه + ppm300 عصاره آبی به ازای هر کیلوگرم جیره و تیمار7: جیره پایه + ppm450 عصاره آبی به ازای هر کیلوگرم جیره بود. صفاتی نظیر وزن بدن، مصرف خوراک، ضریب تبدیل خوراک، وزن نسبی اندام¬های داخلی، غلظت لیپید-های خون و آنزیم¬های کبدی اندازه¬گیری شد. اثر تیمار¬های آزمایشی بر افزایش وزن بدن در طی دوره¬های آغازین، رشد و پایانی و ضریب تبدیل خوراک در سه مرحله رشد و در کل دوره تفاوت معنی¬داری به لحاظ آماری با تیمار شاهد نشان نداد (05/0<p). در 24 روزگی، غلظت hdl در سطح ppm450 نسبت به ppm150 عصاره آبی بطور معنی¬داری بالاتر بود(05/0>p). هر چند بین سایر سطوح اختلاف معنی¬دار نبود همچنین غلظت کلسترول، تری¬گلیسرید و ldl تحت تأثیر قرار نگرفت. میزان فعالیت آنزیم¬ آسپارتات¬آمینوترانسفراز در سطح ppm300 عصاره آبی افزایش یافت و فعالیت آنزیم آلانین-آمینوترانسفراز در 24 روزگی در ppm450 عصاره آبی گل راعی بالاتر بود (05/0>p). در آزمایش سوم هدف مطالعه اثر عصاره¬¬های آبی و الکلی گل راعی بر عملکرد، فراسنجه¬های بیوشیمیایی خون و جمعیت میکروبی روده کور جوجه¬های گوشتی آلوده با اشرشیاکلی بود. این آزمایش نیز مشابه آزمایش قبل صورت گرفت و تنها تفاوت آن در آلوده بودن جوجه¬ها به باکتری اشرشیاکلی بود. نتایج نشان داد که تیمار¬های آزمایشی اثر معنی¬داری بر افزایش وزن بدن و مصرف خوراک در طی دوره¬های آغازین، رشد و پایانی نداشتند (05/0<p). ضریب تبدیل خوراک طی دوره پایانی و در کل دوره (42-0 روزگی) در جوجه-های تغذیه شده با سطوح 300 و ppm450 عصاره آبی بطور معنی¬داری کاهش یافت (05/0>p). وزن نسبی ران در 42 روزگی، در جوجه¬های تغذیه شده با سطح ppm150 عصاره آبی در مقایسه شاهد کاهش یافت (05/0>p) ولی بر وزن نسبی سایر اجزای لاشه تأثیر معنی¬داری نداشت. غلظت سرمی تری¬گلیسرید در 24 روزگی و hdl در 42 روزگی تحت تاثیر تیمار-های آزمایشی قرار گرفت (05/0>p). اما تیمار¬های آزمایشی اثر معنی¬داری بر غلظت سایر لیپید¬های خون نداشتند (05/0<p). سطوح مختلف عصاره آبی و الکلی گل راعی بر فعالیت آنزیم¬های ast و alt تأثیر نداشت بجز فعالیت ast که در 42 روزگی در سطوح 150 و ppm 300 عصاره الکلی در مقایسه با ppm150 عصاره آبی کاهش یافت (05/0>p). نتایج مربوط به بررسی جمعیت میکروبی روده کور نشان داد با افزایش سطح عصاره الکلی و آبی تعداد جمعیت میکروبی تام روده کور در 24 و 42 روزگی کاهش یافت (05/0>p). بنابراین افزودن ppm300 عصاره آبی گل راعی اثر بهتری روی عملکرد، بعضی از لیپیدهای خونی و جمعیت میکروبی روده کور جوجه های گوشتی خواهد داشت .